Ontspoort Schouten op het voerspoor?

Mogelijk is er een krappe meerderheid in de Tweede Kamer tegen de voerspooraanpak van Landbouwminister Schouten, waarmee ze de stikstofuitstoot dit jaar al wil reduceren. Als alle Tweede Kamerleden van het CDA en de voltallige VVD de lijn van CDA Tweede Kamerlid Von Martels volgen.

Met de SGP, de PVV en de FvD is er, alle zetels bij elkaar opgeteld, een krappe meerderheid tegen het voorstel van Schouten. De grote vraag is wat het CDA en de VVD gaan doen. De Tweede Kamer heeft schriftelijke vragen gesteld. Als de minister hierop gereageerd heeft, kan de Kamer besluiten een mondeling debat te voeren.

Groeiende groep zelfmengers
Of het een Kamerdebat wordt, is vanaf volgende week duidelijk als het Haagse circuit weer normaal gaat draaien. Buiten het ministerie van LNV om is er geen veevoerdeskundige te vinden die de minister gelijk geeft in haar voornemen om het gebruik van enkelvoudige eiwitrijke grondstoffen, zoals soja-en raapschroot, te verbieden terwijl het gebruik van deze producten in mengvoer wel blijft toegestaan.

De groep die Schouten met haar aanpak dwars zit, is de laatste jaren bovendien sterk gegroeid. Met name op grotere melkveebedrijven met een voermengwagen, is het een trend geworden om zelf de markt van de enkelvoudige eiwitrijke grondstoffen op te gaan en scherp in te kopen. Een deel van de marge die de mengvoerindustrie kan rekenen voor het maken van mengvoer, kunnen melkveehouders op deze manier in de eigen broekzak houden.

Weging WLR geeft te denken
Naast het ontbreken van draagvlak in de veevoerwereld, werd deze week bekend dat wetenschapper Gerard Migchels, een belangrijke ministeriële adviseur van Wageningen Livestock Research op het gebied van ammoniakreductie, de aanpak van de minister afraadt. De trend om het eiwitgehalte in veevoer te verminderen, zodat de benutting verbetert, vindt hij logisch. Maar de uitwerking van de minister niet.

Migchels bepleit gebruik van de Kringloopwijzer, zodat de veehouder zelf de juiste bedrijfsspecifieke keuze kan maken. Het is immers niet vanzelfsprekend dat een bedrijf met een melkproductie van 11.000 liter per koe met een eiwitgehalte in de melk van 3,70%, waarvoor eiwitrijke enkelvoudige grondstoffen nodig zijn, per definitie meer stikstof uitstoot dan een bedrijf met een melkproductie van 8000 liter, met een heel hoog aandeel vers gras in het rantsoen.

Weidegras kan sterk wisselen in eiwitgehalte en eiwitbenutting vanwege de wisselende weersomstandigheden. De Kringloopwijzer houdt in tegenstelling tot de aanpak van Schouten wel rekening met deze bedrijfsspecifieke omstandigheden, zoals rantsoensamenstelling en melkproductieniveau.

Tijdelijke maatregel
Een woordvoerder van minister Schouten wijst er op dat het gepresenteerde voerspoor slechts een tijdelijke maatregel is die nog dit jaar zal worden aangevuld met een veel breder convenant waarin ook andere stikstofreducerende maatregelen worden beschreven. Dat convenant zou dan in 2021 van kracht moeten worden en de huidige voerspooraanpak vervangen. De tijdelijke voerspoormaatregel is onvermijdelijk omdat de bouwwereld en het wegverkeer door de stikstofcrisis niet mogen stilvallen, als de coronacrisis naar de achtergrond verdwijnt.

Alles bij elkaar opgeteld is het opvallend dat de minister niet gekozen heeft voor invoering van de Kringloopwijzer als wettelijk instrument. Meer dan 90% van de melkveehouders wordt immers door FrieslandCampina al verplicht om de Kringloopwijzer bij te houden. Daarmee is niet vooraf gegarandeerd dat de stikstofuitstoot significant daalt, zegt wetenschapper Migchels van de WUR. Creatief boekhouden is mogelijk. Om die reden werd de Kringloopwijzer enkele jaren geleden als wettelijk instrument ook afgeschoten door het ministerie van Landbouw. Mede door fel verzet vanuit de melkveehouderij is het sindsdien door het ministerie ook niet meer van stal gehaald.

Stapeling hoofdpijndossiers
De huidige aanpak van het voerspoor garandeert ook niet dat de stikstofuitstoot op sectorniveau daalt. Als enkelvoudige eiwitrijke grondstoffen door eiwitrijk krachtvoer wordt vervangen, dan biedt dat geen zekerheid dat de stikstofuitstoot zal dalen. Bovendien hapert volgens CDA-Tweedekamerlid Von Martels ook de voerspooraanpak van Schouten juridisch teveel.

Tot nu toe heeft minister Schouten zich een succesvolle doorzetter getoond in een stapel hoofdpijndossiers. Maar als ze niet besluit om met haar voerspoor aanpak bakzeil te halen en de Kringloopwijzer op te pakken, of het keuzemodel van het Landbouw Collectief ter harte te nemen, gaat ze ontsporen op het veevoerspoor.

© DCA Market Intelligence. Op deze marktinformatie berust auteursrecht. Het is niet toegestaan de inhoud te vermenigvuldigen, distribueren, verspreiden of tegen vergoeding beschikbaar te stellen aan derden, in welke vorm dan ook, zonder de uitdrukkelijke, schriftelijke, toestemming van DCA Market Intelligence.