Achtergrond Stikstofstemming
Van der Wal geeft stikstofvuur nog één impuls
Over stikstof blijft ook de komende tijd nog genoeg te doen, maar politiek gezien lijkt het vuur er wel een beetje uit bij de politici. Dit bleek de afgelopen week duidelijk bij een aantal debatten in de Tweede Kamer. Er wordt nog steeds gedebatteerd, soms ook op een best onaardige wijze, maar de felheid is verminderd. Aan beide kanten. In onze rubriek Stikstofstemming geven we op onze eigen wijze een impressie van de stikstofcrisis.
De partijen die de landbouw verder willen aanpakken draaien hun riedeltje af, maar ze weten dat er voorlopig toch weinig is binnen te halen. De partijen die het voor de landbouw opnemen, lijken ook wat matter, alsof ze even gas inhouden tot na de verkiezingen. Zelfs demissionair minister Christianne van der Wal toont zich zowaar een beetje meegaander. Ze hoeft niet meer per se het stikstofmantra van het gesneuvelde kabinet te blijven herhalen.
Stilletjes wegkomen
Toch is er nog wel enig vuurwerk te verwachten, maar dan vanwege de natuurvergunning voor Schiphol, die Van der Wal als verantwoordelijk minister goedkeurde en daar stilletjes mee weg te komen. Dit gebeurde nadat de Kamer een oordeel had geveld over de vraag welke onderwerpen de komende tijd wel of niet als controversieel zouden worden aangemerkt. Toen dat eenmaal was geregeld, dachten Van der Wal en haar collega Harbers van Infrastructuur en Waterstaat Schiphol wel snel even te kunnen helpen. De luchthaven had daarvoor al genoeg boerenbedrijven opgekocht en dus voldoende stikstofruimte in bezit.
Het was alleen nog even wachten op goedkeuring door Van der Wal voor het omruilen van landbouwstikstof (NHx) tegen stikstof van verbrandingsmotoren (NOx).Voor de minister bleek dit geen hobbel, ook al had nagenoeg de hele Tweede Kamer zich daar tegen uitgesproken, zo noteert protestorganisatie Schipholwatch. Van der Wal verdedigde zich met het argument dat haar besluit tot de eigen bevoegdheden behoorde en dat de Kamer zich daar niet mee hoefde te bemoeien.
Overtollige stikstofruimte
Dit liet de Tweede Kamer niet over haar kant gaan. Ze heeft de minister vlot op het matje geroepen, een debat volgt op 26 oktober. Overigens worden de beide mobiliteitsminnende bewindslieden van VVD-huize stevig bijgestaan door de provincie Noord-Holland, die het volgens Schipholwatch ook geen probleem vindt om beloftes te breken als Schiphol maar wordt geholpen. Noord-Holland krijgt als troostprijs de overtollige stikstofruimte van opgekochte boerderijen die Schiphol nog over had. Opmerkelijk genoeg vinden ze het stadsbestuur van Amsterdam recht tegenover zich. Die heeft uitgesproken om de vergunningverlening aan te vechten.
Duitse norm helpt Schiphol
Uit openbaar gemaakte documenten rondom de vergunningverlening voor Schiphol blijkt overigens dat het kabinet heel goed weet dat in buurlanden veel soepeler stikstofnormen gelden dan in Nederland en ook instemt met die situatie (de normen zijn gunstig voor Schiphol). Voor Duitsland is een KDW van 7,14 mol per hectare prima, als het voor Nederland maar 0,001 blijft.
Voorlichtingstruc
Vanuit Den Haag, en ook vanuit het RIVM en zelfs Wageningen is er in de voorbije weken ondertussen van alles aan gedaan om het inmiddels beruchte depositie-onderzoek van de Universiteit van Amsterdam onschadelijk te maken. Hier is eerder over geschreven. Zelfs de UvA-onderzoekers deden bijna schuldbewust mee. Minister Van der Wal probeerde de impact van de studie te ontkrachten met reacties die leken inhoudelijk op het rapport in te gaan, maar dat niet deden. Dat is een bekende voorlichtingstruc.
Koersvaste stikstofexperts
Wetenschappers als Jan Willen Erisman en ook zijn al even koersvaste collega Wim de Vries gaven enerzijds aan dat het onderzoek eigenlijk niets nieuws was, maar anderzijds ook dat ze altijd al hadden geweten dat de depositie weinig verder dan 500 meter rond de boerderij neerslaat. Opeens herinneren ze zich ook allerlei rapporten uit een onderste la.,Toch valt in de laatste politieke debatten op hoe goed het UvA-rapport is opgepakt door veel politici. De niet eerder door De Vries en collega's verdedigde 500-meter cirkel is in kennelijk echt een nieuw feit. Buiten de politieke arena moet de rechter hier zich waarschijnlijk nog eens over uitspreken.
Nieuwe strijdthema's
Terwijl het stikstofdebat iets minder fel wordt gevoerd, dragen de tegenstanders van de landbouw nieuwe onderwerpen aan om over te strijden. Mobilisation heeft waterkwaliteit al uitgeroepen tot het nieuwe strijdtoneel voor de komende jaren, andere groepen menen dat het nu het moment is om glyfosaat tot volksvijand nummer 1 te verklaren. Minister Piet Adema lijkt - misschien moegestreden vanwege het mislukte Landbouwakkoord -op het punt te staan om aan de druk daar omheen toe te geven.
Frisse lichting
Het lijkt goed dat er nieuwe verkiezingen komen, waarmee de maatschappelijke verhoudingen opnieuw worden gemeten en waarna een frisse lichting politici kan aantreden. Hoewel ook zij, afhankelijk van de kant waar je staat in het politieke spectrum, ook niet alles goed gaan doen.
Klaas van der Horst
© DCA Market Intelligence. Op deze marktinformatie berust auteursrecht. Het is niet toegestaan de inhoud te vermenigvuldigen, distribueren, verspreiden of tegen vergoeding beschikbaar te stellen aan derden, in welke vorm dan ook, zonder de uitdrukkelijke, schriftelijke, toestemming van DCA Market Intelligence.
