Verdeelde reacties op ontschotten mestrechten

De varkenshouderij- en melkveehouderijsectoren reageren verdeeld op de plannen om de fosfaatrechten en varkensrechten uitwisselbaar te maken. De politiek houdt zich echter vooralsnog op de vlakte.

De discussie over de uitwisseling van productierechten is opnieuw opgelaaid. De reden is een plan van voormalig melkveehouder en boerenbestuurder Jan Cees Vogelaar. Hij vindt dat melkveehouders met voldoende grond onder hun bedrijf de mogelijkheid moeten krijgen om varkensrechten te kopen.

Wisselende reacties
Varkenshouders reageren wisselend op het plan. De stoppers en omschakelaars, naar een kleinschaliger varkensbedrijf met meer toegevoegde waarde, zijn voor het plan. Echter, de bedrijven die een toekomst willen opbouwen, zijn tegen het idee van Vogelaar. Er zijn ook blijvers in de varkenssector die voor het plan zijn, zoals Johnny Hogenkamp uit Dalfsen (Overijssel). Dat meldt het magazine Melk van het Noorden.

Hogenkamp heeft een varkensfokbedrijf met 1.600 zeugen en 2.600 opfok- en vleesvarkens. "Als de varkenshouderij eenmalig ruimte maakt voor de melkveehouderij, dan levert dit voor beide sectoren voordelen op. Er zijn veel varkenshouders die vandaag de dag graag willen stoppen, maar dit financieel niet kunnen. Op vrijwillige basis kan er een win-winsituatie geschapen worden, zowel voor melkveehouders als varkenshouders", aldus de varkenshouder uit Dalfsen.

Hogenkamp noemt de varkensstapel in het overbevolkte en overgereguleerde Nederland domweg te groot voor een gezond inkomen. Hij pleit daarom voor een korte interventieperiode, waarbij hongerige melkveehouders kunnen opteren voor productieruimte van varkenshouders die voor een eerlijke prijs willen stoppen. "Na de interventieperiode gaan de schotten er weer tussen, zodat de blijvers er geen nadelen van ondervinden."

'Onzinnig en onnozel plan'
Varkenshouder Hans Elshof uit Marum (Groningen) is mordicus tegen het plan van Vogelaar. "Het uitwisselbaar maken van rechten? Het is een onnodig en onnozel plan. Kippen en varkens stoten minder methaan uit, dan koeien. En methaan is nog veel schadelijker dan fosfaat. Dus verruil je het ene probleem voor het andere. Waarom de ene sector de nek omdraaien ten faveure van de andere? Ik begrijp niet wat je ermee zou willen bereiken."

Ook Ingrid Jansen, voorzitter van de Producenten Organisatie Varkenshouderij (POV), is tegen het plan. "Met het uitwisselbaar maken van de rechten verdwijnen de productierechten uit de sector. Ontwikkelingsruimte wordt beperkt, terwijl de kosten voor de productierechten stijgen. In een sector waar de rendabiliteit van bedrijven onder druk staat, is dat een onwenselijke situatie."

De POV ziet overigens wel dat het voor stoppende bedrijven interessant kan zijn om de rechten uitwisselbaar te maken. "Maar wij proberen stoppen interessant te maken via de Regeling Omgevingskwaliteit (ROK). Het uitgangspunt daarvan is dat varkensbedrijven zonder toekomstperspectief worden gekoppeld aan bedrijven mét perspectief. De POV heeft daarmee de aandacht van zowel de stoppers als de bedrijven met toekomst", aldus Jansen.

Wat is het plan van Vogelaar?
In de melkveehoudersector zijn wel veel ondernemers voor het plan, zo blijkt uit reacties op diverse internetfora. Ook laten diverse melkveehouders, zoals Jan van Weperen, weten voorstander te zijn van het ontschotten. Ondernemer en bestuurder Jan Cees Vogelaar pleit voor het ontschotten onder een aantal voorwaarden. De eerste voorwaarde is dat alleen melkveehouders die grondgebonden zijn, varkensrechten kunnen kopen.

De tweede voorwaarde is dat bij elk recht, dat verandert van varken naar koe, 50% moet worden afgeroomd. Hij denkt dat er onder deze 2 voorwaarden 3,2 miljoen varkens kunnen worden uitgeruild tegen 300.000 koeien. De veestapel krimpt en daardoor zou ook de methaan- en ammoniakuitstoot moeten dalen. Het nationale mestoverschot daalt volgens Vogelaar zijn berekeningen met 40%.

Echter, nog niet iedereen is overtuigd. "We hebben binnen LTO, in samenspraak met de veehouderijsectoren, afgesproken dat de schotten tussen de sectoren blijven bestaan. Dat betekent dat we op dit moment geen voorstander zijn van het uitwisselen van rechten tussen sectoren", aldus een woordvoerder van LTO Melkveehouderij.

Politiek laat het aan sector over
De politieke kopstukken, met landbouw in de portefeuille, vonden voornamelijk dat de sectoren het eerst maar samen eens moeten worden over de uitwisselbaarheid. "Daarna ben ik zeker bereid om ernaar te kijken", laat Jaco Geurs (CDA) weten. Ook Helma Lodders (VVD) laat weten dat de VVD de mogelijkheid om de schotten weg te halen, niet uitsluit. "Maar op dit moment zijn we geen voorstander." 

Carla Dik-Faber (ChristenUnie) zegt ook dat zij op dit moment geen voorstander is. "Er is nog een discussie gaande binnen de sectoren over de wenselijkheid van dit plan." De PvdA en de SP lieten eerder al weten voor de uitwisseling van rechten te zijn, zolang de grondgebondenheid niet in het geding komt.

CDA-Europarlementariër Annie Schreijer-Pierik is wel een groot voorstander van het plan. “Ik zie een mooie dubbelslag voor me. Het zou melkveehouders lucht en ruimte geven en het geeft varkenshouders een warme sanering.”

© DCA Market Intelligence. Op deze marktinformatie berust auteursrecht. Het is niet toegestaan de inhoud te vermenigvuldigen, distribueren, verspreiden of tegen vergoeding beschikbaar te stellen aan derden, in welke vorm dan ook, zonder de uitdrukkelijke, schriftelijke, toestemming van DCA Market Intelligence.