Fosfaatrechten horen bij pachter en wel hierom

Bijna ongemerkt krijgen pachters te maken met beperkingen op de gronden die zij pachten. Met name voor pachters met een regulier pachtcontract is dat een bedreiging. 

Temeer omdat compensatie niet vanzelfsprekend is. En als er een compensatie is, bijvoorbeeld in de vorm van betalingsrechten, dan worden die door enkele verpachters juist opgeëist.  Ook bij de fosfaatrechten, wat in feite een beperking is voor de pachter, staan enkele verpachters vooraan om ‘hun’ rechten op te eisen. Tijd om kritisch te kijken naar dit verschijnsel, waarbij een beperking van de pachter leidt tot een extra bonus voor de verpachter.   

In feite is het gebruik van landbouwgrond al jaren geleden beperkt door de mestwetgeving. Door de regelmatige aanscherping van de gebruiksnormen kunnen sommige gronden niet meer voldoende worden bemest om een goede opbrengst te behalen. Ook zien we dat dit resulteert voor behoefte aan grond om minder mest te hoeven afvoeren. Beide ontwikkelingen zorgen voor extra vraag naar grond en hogere pachtprijzen. 

In januari 2015 is door de invoering van de Melkveewet een beperking ingevoerd (grondgebondenheid) rondom grond en dieren. En daarmee de verdiencapaciteit per hectare. Per 1 januari 2018 is met de invoering van de fosfaatrechten (peildatum 2 juli 2015) een beperking ingevoerd, waarbij de fosfaatproductie is gemaximeerd terwijl de melkveesector wel te maken heeft met een wereldmarktmelkprijs.

Doorn in het oog
Nu kunnen critici zeggen: 'Dan moet je niet meer produceren dan de nationale behoefte'. Die vlieger gaat niet op. Neem bijvoorbeeld de vleesveehouders in Nederland, die minder vlees produceren dan de nationale behoefte. Zij ondervinden grote concurrentie van vlees uit het buitenland. Met andere woorden, de wereldmarktprijs geldt altijd, ook al wordt de productie beperkt.

Er is een compensatie in de vorm van betalingsrechten. Clubs als Natuurmonumenten en de provinciale landschappen eisen die echter op van hun pachters. Dit is ons een doorn in het oog, omdat de betalingsrechten nu juist zijn bedoeld om het inkomen van de agrarische ondernemers te compenseren voor nadelige handelsafspraken met betrekking tot agrarische producten. 

Ook de natuurbeschermingswetgeving geeft beperkingen. Het Natuur  Netwerk Nederland, inclusief de Natura-2000 gebieden, geeft op gronden en bedrijven beperkingen. In veel gevallen betekent het een langdurig vergunningstraject, onzekerheid en kosten. Recent is, met het van tafel vegen van het PAS, nogmaals aangetoond dat de rechtspraak onvoorspelbaar is en het vele bedrijven in onzekerheid kan storten.  Bovendien voorzie ik in de toekomst nog meer ‘hindernissen’. Nu is het zaak dat deze ‘hindernissen’ niet leiden tot hogere pachtprijzen, daarvoor kan het beperken van kortdurende pacht een optie zijn. 

Als pachter moet je een echte ondernemer zijn om in de huidige tijd in Nederland succesvol te boeren. Juist in deze tijd kan een meedenkende verpachter de pachter helpen het bedrijf verder te ontwikkelen. Niet door de pachter extra opdrachten of beperkingen mee te geven, maar juist door de pachter te laten ondernemen en meer mogelijkheden te bieden. De houding van de verpachter zou voor mij een bepalende factor moeten zijn bij het bepalen van de pachtprijs.

Uitspraak pachtkamer merkwaardig
Het fosfaatrechtenstelsel is een beperking voor de pachter, terwijl daar geen prijsvoordeel tegenover staat. Sterker nog: door de fosfaatrechten wordt er minder verdiend. Het is dan ook merkwaardig dat juist de fosfaatrechten de verpachter geld opleveren door de uitspraak van de pachtkamer. 

LTO Nederland blijft pleiten voor het behoud van de langetermijnvisie binnen het pachtstelsel. Dat houdt ook in dat de belangen van beide partijen fair en feitelijk bekeken moeten worden. Op basis daarvan is ons standpunt dat de fosfaatrechten aan de pachter toebehoren.  

Alfred Jansen

Alfred Jansen is bestuurder veiligheid en pacht bij LTO Nederland, rentmeester en hij heeft een boerderij met kalveren en akkerbouw. In zijn opinies schetst hij de ontwikkelingen in de markt van agrarisch onroerend en dierrechten.

© DCA Market Intelligence. Op deze marktinformatie berust auteursrecht. Het is niet toegestaan de inhoud te vermenigvuldigen, distribueren, verspreiden of tegen vergoeding beschikbaar te stellen aan derden, in welke vorm dan ook, zonder de uitdrukkelijke, schriftelijke, toestemming van DCA Market Intelligence.