Nederlandse industrie doet nog niet mee

De productie in onze industrie lag in maart in volume 6,0% lager dan een jaar eerder. Dat was een vieze tegenvaller. De inkoopmanagersindex in de industrie, zoals die door de NEVI wordt samengesteld, heeft de laatste maanden juist een duidelijke verbetering laten zien. Daarom hoopte ik dat de productie zou zijn aangetrokken. Niet dus.

De daling met 6,0% jaar-op-jaar was het laagste cijfer sinds juni 2020. Ik moet daar wel bij opmerken dat Pasen dit jaar op 31 maart viel – heel vroeg dus – en misschien hebben mensen al in de week voor Pasen vrij genomen waardoor er iets minder dan gebruikelijk is geproduceerd. Dit is wel een opmerking in de sfeer van 'de laatste strohalm', want het CBS claimt dat de cijfers voor het seizoen en voor kalendereffecten zijn gecorrigeerd.

De verschillende sectoren registreren zeer uiteenlopende groeipercentages. De productie van kleding en in de papierindustrie lag hoger dan in maart 2023 (3,8% en 5,1%, respectievelijk). Ook de productie in de chemie lag hoger dan een jaar geleden. Daar speelt de inmiddels fors gedaalde energieprijs natuurlijk een rol. Vergeet echter niet dat de productie in de chemie in maart liefst ruim 19% lager was dan het hoogst bereikte niveau in juni 2018. De Europese gasprijs zette al in de tweede helft van 2021 een stijging in. Het productieniveau in de chemie lag in maart dit jaar nog altijd zo'n 13% lager dan in de eerste helft van 2021 ondanks dat de gasprijs fors gedaald is sinds het tweede deel van 2022. Het begint erop te lijken dat we een deel van de productie voorgoed verloren hebben.

Verder waren er nogal wat sectoren met fors lagere productie dan in maart vorig jaar. Basismetaal: -19,0%; bouwmaterialen: -16,2%; reparatie en installatie van machines: -15,5%; transportmiddelen: -13,4%, om maar eens wat te noemen.

In Duitsland houdt het voor de industrie evenmin over. Daar lag het productieniveau in maart 3,3% lager dan een jaar eerder. Ook de orderontvangsten daalden opnieuw. In Duitsland zijn energie-intensieve sectoren (nog) belangrijker dan bij ons. Destatis, het Duitse CBS, rapporteert specifiek over de productie in de vijf meest energie-intensieve sectoren. Daar lag de productie weliswaar 9,0% hoger dan op het dieptepunt, maar, net als bij ons, lag het productieniveau in maart zo'n 13% lager dan in de eerste helft van 2021.

Zoals al eerder gemeld kwam onze inflatie in april uit op 2,7%. In maart was het 3,1%. In de toelichting op de website van het CBS wordt de aandacht gevestigd op het feit dat bungalowparken, campings en dergelijke in april 5,2% goedkoper waren dan vorig jaar. In maart stond er nog +16,0%. Het gewicht van deze categorie in het inflatiemandje is ruim 1%. Hoewel dus slechts een beperkt deel van ons inkomen hieraan wordt besteed, heeft zo'n ommezwaai wel een merkbare invloed op het totale cijfer. Je kunt zeggen dat de inflatie in een maand tijd 0,4%-punt (3,1% min 2,7%) is gedaald en dat de helft (!!!) daarvan door bungalowparken etc. kwam. De verklaring hiervoor ligt weer bij de vroege Paas dit jaar. Het betekent natuurlijk dat we niet direct euforisch moeten worden over de daling van de inflatie.

Bij de snelle raming had het CBS al gemeld dat de inflatie voor 'voeding, dranken en tabak' iets was opgelopen in april. Dat verbaasde mij omdat de inflatie voor voeding al een poos afzwakt. Nu bleek dat de boosdoener vooral bij dranken zat. Het lijkt erop dat de verdrievoudiging van de suikertaks per 1 januari geleidelijk wordt doorgegeven aan de consument.

De belangrijkste factor achter de inflatie is momenteel de inflatie van diensten. Die is weliswaar gedaald van 4,6% in maart naar 4,0% in april (daar spelen de prijzen van bungalows natuurlijk ook een rol), maar bij sommige arbeidsintensieve diensten stokt de daling van de inflatie. Ik heb hieronder een paar willekeurige prijsreeksen in plaatjes gezet. Ik val in herhaling, maar constateer dat het gevecht tegen de inflatie nog niet gewonnen is.

Chinese internationale handel trekt aan
In april lag de exportwaarde van China 1,5% hoger dan een jaar eerder. Dat is bescheiden, maar veel beter dan de -7,5% die in maart werd geboekt. De groei zat hem vooral in ASEAN-landen (+8%) en Taiwan (+4%). De waarde van de export naar een reeks andere landen daalde juist: Japan (-11%), Australië (6%), Korea (-6%), Europa (-4%) en de VS (-3%). Bij de import zien we hetzelfde beeld: +8,4% in april tegen -1,9% in maart.

Aantal aanvragen Amerikaanse werkloosheidsuitkeringen stijgt aanzienlijk
De Amerikaanse arbeidsmarkt is robuust. De werkgelegenheid groeit vrij fors. Dat is in ieder geval het heersende narratief. Ik heb al eerder geschreven dat er toch wel wat barstjes in dat plaatje zijn te vinden. Het aantal banen neemt wel toe, maar het aantal fulltimebanen neemt juist af. In de laatste week van april is het aantal aanvragen voor werkloosheidsuitkeringen daarnaast onverwacht sterk gestegen. Een aantal van 231.000 is bepaald niet zorgwekkend en de weekcijfers kunnen volatiel zijn. Maar dit was toch het hoogste aantal sinds augustus 2023.

Afsluitend
Een kort commentaar deze (korte) week. De mondiale conjunctuur trekt aan. Dat geldt ook voor ons land. Helaas doet onze industrie daar nog niet aan mee. Het is te vroeg om te beweren dat dit een uiting is van de-industrialisatie. Ik ben bepaald geen voorstander van (verdere) de-industrialisatie, dus ik hoop toch echt dat we in deze sector spoedig betere cijfers te zien krijgen.

Iets betere cijfers zien we wel in de Chinese buitenlandse handel, hopelijk een bevestiging dat de internationale conjunctuur aantrekt.

De Amerikaanse economie verrast al ruim een jaar met sterkere groei dan verwacht. Toch houd ik mijn twijfel over de houdbaarheid daarvan. De laatste cijfers over werkloosheidsuitkeringen vergroten mijn wantrouwen.

Han de Jong

Han de Jong is voormalig hoofdeconoom bij ABN Amro en nu onder andere huiseconoom bij BNR Nieuwsradio. Zijn commentaren zijn ook te vinden op Crystalcleareconomics.nl

© DCA Market Intelligence. Op deze marktinformatie berust auteursrecht. Het is niet toegestaan de inhoud te vermenigvuldigen, distribueren, verspreiden of tegen vergoeding beschikbaar te stellen aan derden, in welke vorm dan ook, zonder de uitdrukkelijke, schriftelijke, toestemming van DCA Market Intelligence.