EU ruziet over geld, komt er een scheiding aan?

De Europese Unie maakt elke paar jaar flink ruzie over geld. Waarschijnlijk eindigen de onderhandelingen straks weer in een halfslachtig compromis, maar vroeg of laat moeten er echte knopen worden doorgehakt.

Heb jij wel eens een flinke discussie over geld met je partner? Dan ben je niet de enige. Volgens consumentenorganisatie Nibud heeft ruim een kwart van de stellen af en toe ruzie over financiële zaken. Ruzies over geld zijn een van de beste voorspellers van scheiding, blijkt overigens uit een Amerikaanse studie.

Dat voorspelt weinig goeds voor de Europese Unie. De landen liggen voortdurend met elkaar overhoop over hoeveel geld individuele lidstaten moeten bijdragen en hoe die pot wordt besteed. Deze week draaien de begrotingsbesprekingen niet alleen over de budgetten voor komende jaren, maar ook over een groot economisch herstelplan.

Hard op de rem
Het belangrijkste onderwerp van discussie is een voorstel van de Europese Commissie om € 750 miljard vrij te maken voor een economisch herstelplan. Met het geld moet met name de economie van de zwaar getroffen Zuid-Europese landen worden aangezwengeld.

Een derde van het bedrag wordt als leningen verstrekt, terwijl de overige €500 miljard een gift is. De Europese economie kan een steuntje in de rug nu heel goed gebruiken, maar dat geld moet natuurlijk wel ergens vandaan komen. Het is dan ook niet vreemd dat Nederland als een van de grootste nettobetalers aan de EU heel hard op de rem trapt.

Vrekkige of verstandige vier?
Nederland staat niet alleen in het protest tegen de plannen van de Europese Commissie. Ook Denemarken, Oostenrijk en Zweden zien veel liever dat het bedrag als lening wordt verstrekt. Daaraan kan dan de voorwaarde worden gesteld dat de Zuid-Europese landen de financiën op orde moeten brengen.

De kans dat deze ‘vrekkige vier’ zonder steun van Duitsland hun zin krijgen, is niet heel groot. En zelfs als er straks een halfslachtig compromis uit de begrotingsbesprekingen rolt, is het echte probleem natuurlijk niet opgelost. De staatsschuld van Italië is onhoudbaar hoog, zodat het een kwestie van tijd is voordat Noord-Europese landen opnieuw financieel bij moeten springen.

Twee keuzes
Eigenlijk heeft Europa twee keuzes. We kunnen de financiële banden verder aanhalen, bijvoorbeeld via het oprichten van een fiscale unie. Individuele lidstaten dragen dan de controle over het eigen budget over aan een toekomstige Europese fiscale autoriteit. Hierdoor komt meer controle op het uitgavenpatroon van probleemlanden, maar de keerzijde is dat een groter deel van de Nederlandse belastinginkomsten naar Europa stroomt. Het alternatief is om de EU te ontbinden of - voor individuele landen - het brexit-voorbeeld te volgen.

Voor een open economie als die van Nederland, is de economische schade van een Nexit waarschijnlijk naar verhouding groter. Bovendien vergeet je bijna dat we in Europa nooit meer in de file staan voor de grens en overal met dezelfde munt kunnen betalen.

Daar komt bij dat voor jonge generaties Europese samenwerking vanzelfsprekend is. Hopelijk valt de keuze uiteindelijk dan ook op het verder aanhalen van de financiële banden. Het lijkt erop dat de valutawereld het daarmee eens is, want de euro won terrein toen het plan van € 750 miljard werd aangekondigd.

Joost Derks

Joost Derks is valutaspecialist bij iBanFirst. Hij heeft ruim twintig jaar ervaring in de valutawereld. Deze column geeft zijn persoonlijke mening weer en is niet bedoeld als professioneel (beleggings)advies.

© DCA Market Intelligence. Op deze marktinformatie berust auteursrecht. Het is niet toegestaan de inhoud te vermenigvuldigen, distribueren, verspreiden of tegen vergoeding beschikbaar te stellen aan derden, in welke vorm dan ook, zonder de uitdrukkelijke, schriftelijke, toestemming van DCA Market Intelligence.