Verplicht strijden tegen gele sluipmoordenaar

Elke veehouder weet wel van Jacobskruiskruid en iedereen weet wel dat het een gevaarlijk onkruid is. Maar de praktijk wijst niet uit dat er ook serieus werk van wordt gemaakt. Als ik door de provincies rij, geniet ik van het uitzicht. Maar tegelijkertijd betrap ik mezelf erop dat er continu alarmbellen rinkelen in mijn hoofd als ik mooie geelbloeiende bloemen in de berm zie: het Jacobskruiskruid.

Als ik onwetende mensen hoor praten over de vrolijke bloemen met mooie vlinders, komt in mij de belerende veearts naar boven die wil wijzen op het gevaar van de plant. Ik speur de kanten af of de akkerranden met granen, waarin de gifplanten vrolijk staan te wiegen. En wat te denken van de randen in de maïs en in het natuurhooi van verschralingsgebieden. Of de plant nu moedwillig is uitgebreid via bermmengsels of niet, het is (nog steeds) een ware plaag.

Misschien goed voor zweefvliegen, bijen en nachtvlinders, maar zeker slecht voor vee. Het Jacobskruiskruid heeft de laatste decennia wel de nodige aandacht gehad, maar zonder resultaat. In 2005 werd in de provincie Groningen een convenant met gedragsregels ondertekend door alle gemeenten. Hierin was onder meer opgenomen dat beheerders maatregelen moesten treffen. Zeker als Jacobskruiskruid binnen 100 meter van percelen bloeiden, die bedoeld zijn voor het weiden van vee of de teelt van een voedergewas. Kennelijk is daar te weinig mee gedaan.

Ergens vond ik een rapport dat niets doen een goede optie was, dan sterft de plant vanzelf uit. Een mooie theorie maar gelet op de gele overdaad lijkt dit niet te kloppen. Hij breidt zich alleen maar verder uit. De plant geeft vooral in onherkenbare vorm problemen, zoals in het hooi, in de gras- of maiskuil of in voerstro. Het gif uit de plant zorgt ervoor dat de lever, de energiecentrale van koe of paard, niet goed meer werkt en geeft vage klachten. Die kunnen door gaan tot maanden nadat het gevoerd is.

De koeien hebben een tegenvallende melkproductie en vermageren. Afhankelijk hoe erg de lever is aangetast, kunnen ze uiteindelijk sterven. De verschijnselen die meestal geleidelijk aan merkbaar worden, maakt het zo lastig om de plant als oorzaak aan te wijzen. Dus voorkomen is absoluut beter dan genezen. Het wordt tijd dat het convenant weer eens uit de kast wordt gehaald en een meer verplichtend karakter krijgt.

Wat er nu gebeurt is, veel te vrijblijvend en leidt kennelijk tot niets. Ik mag hopen dat de landbeheerder zich er wel meer bewust van worden en daar ook echt werk van maken. Voor henzelf of voor de buurman.

Marjolein Feiken
Projectbegeleider Duurzaam Melkvee bij Valacon-Dairy

Marjolein Feiken

Projectbegeleider Duurzaam Melkvee bij Valacon-Dairy

© DCA Market Intelligence. Op deze marktinformatie berust auteursrecht. Het is niet toegestaan de inhoud te vermenigvuldigen, distribueren, verspreiden of tegen vergoeding beschikbaar te stellen aan derden, in welke vorm dan ook, zonder de uitdrukkelijke, schriftelijke, toestemming van DCA Market Intelligence.