Opinies

Ik weet het, de titel boven dit stuk klinkt dramatisch. Met die titel wil ik de aandacht vestigen op wat ik beschouw als een zeer bedreigende ontwikkeling in de Europese economie. Van enige sense of urgency is geen sprake. Dat maakt het nog verontrustender. Het eerste plaatje maakt het probleem duidelijk.

Het Britse pond gaat een wilde rit tegemoet. Het is namelijk een kwestie van tijd voordat premier Rishi Sunak verkiezingen moet uitschrijven. De uitslag daarvan lijkt haast wel vast te staan, maar dat geldt niet voor de koers van de volgende regering.

Mijn gewaardeerde BNR-collega Bas van Werven daagt mij doorgaans uit om in de constante stroom macro-economische data vooral positieve ontwikkelingen op te sporen. Dat vind ik een goede aanpak, maar makkelijk is het momenteel niet. Toch is er deze week wel weer het een en ander te vinden aan positief macro-economisch nieuws.

Op valutamarkten is 2024 met vuurwerk begonnen. De dollar schoot uit de startblokken toen uit de notulen van de Federal Reserve bleek dat een snelle daling van de Amerikaanse rente geen uitgemaakte zaak is.

Het vergroenen van onze elektriciteitsproductie is niet alleen een geldkwestie, maar roept ook de vraag op of we daarmee niet juist nieuwe problemen creëren? Zoals het verslechteren van de leefomstandigheden in de Noordzee door de bouw van nieuwe windparken. Als je het aan de vissers gaat vragen is het antwoord absoluut een ja.

Het CBS rapporteerde vanochtend dat onze inflatie in december 1,2% bedroeg, tegen 1,6% in november. Voor 2023 als geheel staat er nu 3,8% in de boeken, terwijl dat in 2022 nog 10,0% was. Dat klinkt goed, zelfs geruststellend. Toch kun je echt nog niet stellen dat de inflatie onder controle is. Als schot voor de boeg durf ik de voorspelling wel aan dat onze inflatie in januari omhoog zal schieten tot boven 3%. Ik plaats de volgende kanttekeningen.

Einde van het jaar, de tijd van lijstjes. Voor een verkiezing van het agrarisch woord van het jaar verdient 'verdienmodel' een hoge plek. Er is in 2023 heel wat vergaderd over dit thema, zonder veel oplossingen.

Voorlopig gaat 2023 de boeken in als het jaar waarin centrale banken de strijd met inflatie wonnen. In het verleden kwam inflatie echter vaak in golven. Argentinië en Turkije zijn het schrikbeeld als de inflatie in 2024 toch weer oplaait.

Vorige week schreef ik hier over de effectiviteit van de handelsembargo's die zijn ingesteld tegen Rusland. Ik liet zien dat de Duitse export naar Rusland weliswaar met zo'n 75% is gedaald, maar dat de export naar enkele andere landen opmerkelijk is gestegen. Als je het bij elkaar optelt, dan lijkt het erop dat de daling van de Duitse export naar Rusland grotendeels is opgevangen door de export naar die andere landen. Je moet vermoeden dat de goederen die het betreft via een omweg alsnog in Rusland terechtkomen.

De opmars van de Japanse yen staat volop in de schijnwerpers op valutamarkten. Het was een kwestie van tijd voordat de munt na een felle daling wat zou herstellen. Maar handelaren lopen zo wel heel ver vooruit op een zet van de Bank of Japan.

Deze week wil ik het macro-economische nieuws even laten voor wat het is en de vraag adresseren hoe het staat met de effecten van de sancties die de EU tegen Rusland heeft ingesteld. In het bijzonder wil ik me richten op de maatregelen die de export naar Rusland aan banden proberen te leggen. Een hele reeks goederen mogen niet meer naar Rusland worden geëxporteerd, de sanctiegoederen.