Krijn Poppe

Het nieuwe kabinet zal keuzes moeten maken over hoe we onze schaarse ruimte gaan gebruiken: voor wonen, defensie, waterwinning of landbouw? En waar is wat te combineren? De onlangs gepubliceerde Nota Ruimte maakt dat duidelijk. Voor zowel Land van Ons als de Federatie Particulier Grondbezit (FPG) was dat afgelopen weken reden hun standpunten over de grondmarkt in politieke cafés bij politici te etaleren. Zelf leidde ik de discussie in met wat vragen.

In Denemarken sloten de boeren eind vorig jaar een klimaatakkoord met de overheid. Er zal veel grond worden bebost en de boeren krijgen te maken met een systeem van emissieheffingen over het laatste deel van hun CO2-uitstoot. Het wekte in Nederland en elders verbazing.

De melkveehouderij is bijna dagelijks in het nieuws, op zich al geen goed teken. Het verlies aan derogatie betekent een forse financiële aderlating voor bedrijven die mest moeten afzetten en de stikstofproblematiek ettert ook maar door.

De politiek gaat over het maken van keuzes: welke kant moet het op? Je kunt je daarbij verschuilen achter modellen of spreadsheets die beredeneren wat de depositie van een bedrijf of de mestruimte per sector is. Maar in essentie gaat er toch om: wat willen we nu echt, waar willen we naartoe.

Het wordt tijd voor een positieve column over het landbouwhoofdstuk van het hoofdlijnenakkoord voor het kabinet-Schoof. Want de afgelopen weken stonden de media bol van de kritische noten over een 'douceurtje' van rode diesel in 2027, symboolpolitiek rond de naamgeving van LVVN (nu nog LNV) en het idee dat je met lef Brussel op andere gedachten brengt.

Er wordt regelmatig geroepen om visie en regie. Een gevolg van een tijdperk waarin de overheid niet wilde sturen, hooguit problemen oplossen en daarmee vaak te lang wachtte. Dus klinkt regelmatig de vraag: waar willen we met dit land en deze sector naar toe, en wordt er verwijtend naar Den Haag gekeken dat niet met een visie komt.

Einde van het jaar, de tijd van lijstjes. Voor een verkiezing van het agrarisch woord van het jaar verdient 'verdienmodel' een hoge plek. Er is in 2023 heel wat vergaderd over dit thema, zonder veel oplossingen.

De kletsnatte herfst brengt problemen met zich mee. Vooral bij akkerbouwers die nog gewassen op het land hebben staan en hun oogst zien verdrinken en verrotten. Het roept de vervelende vraag op op welk moment je moet besluiten om zo'n gewas op te geven en te laten zitten.