Krijn Poppe

De rente stijgt, de tijd van gratis geld is voorbij. De huizenmarkt is op een kantelpunt terecht gekomen. En dus ligt de vraag voor de hand of de grondmarkt de huizenmarkt volgt. Op de grondmarkt (en zijn afgeleide, de markt voor pacht) is in de geschiedenis van de economie al heel wat gestudeerd.

De aandacht voor gebiedsprocessen in het kabinetsbeleid doet de belangstelling voor de oude ruilverkavelingen herleven. Sommigen verlangen terug naar de oude landbouwvoorlichtingsdienst of de DLG, de Dienst Landelijk Gebied. Maar dat waren niet de enige instrumenten die de overheid in de jaren vijftig en zestig inzette om de landbouw aan te passen aan de eisen van de nieuwe tijd.

Het waren mooie weken om rond te toeren, zo tussen half juni en half juli. In de akkerbouw staan de gewassen vol op het veld, de aardappelen bloeien, het graan begint te verkleuren. Ik heb goede herinneringen aan een paar rondjes door de polders, en vooral vanaf de dijken kun je vaak diep in percelen kijken.

De veranderende prijzen geven aan dat de economie niet erg in balans is. Ze maken ook weer eens duidelijk dat de kostprijs van de productie niet bepalend is voor de marktprijs: die wordt bepaald door vraag en aanbod. Alleen in een stabiele wereld zonder schokken en innovaties zijn de marktprijzen en kostprijzen aan elkaar gelijk.

We hebben te maken met historisch hoge graan- en melkprijzen. Tegenvallende oogsten, logistieke problemen door corona, veel vraag na twee jaar lockdowns, arbeidsmarkttekorten en nu ook nog de effecten van de oorlog in het oosten op graan-, energie- en kunstmestprijzen. Moet en kan er wat gedaan worden aan die hoge prijzen?

De oorlog in Oekraïne bracht ook de boeren in beeld. Sommigen bij het wegslepen van tanks, en Kees Huizinga in actualiteitenrubrieken om te pleiten voor de Oekraïense zaak en de gevolgen voor de voedselvoorziening in het Midden-Oosten te belichten – nog een crisis in de maak.

Debatten over het Europese landbouwbeleid of het Nederlandse milieubeleid leiden regelmatig tot discussies over onze relatie met ontwikkelingslanden. Moeten we in hun voedsel voorzien door onze export en dreigt dat bij nieuw beleid in gevaar te komen? Of kunnen ze daar zelf wat meer produceren?

Misschien kan de overheid maar beter de minimumeisen in de markt vergroten in plaats van te vertrouwen op de consument die met de toegevoegde informatie de juiste keuze maakt. Zelf zie ik ook veel in een tussenweg: één bedrijfscertificering op een complete set van issues.