Vleesmarkt in impasse
Retail vraagt het onmogelijke van de varkenssector
Een varkensprijs boven de 1,70 euro per kilo. Voor de één een deugd en voor de ander een nood. De Duitse vleesverwerkers hebben de grootste moeite om, met deze prijs, het hoofd boven water te houden en daarom steken zij een klaagzang af: 'De retailers hebben onrealistische eisen, maar weigeren te betalen.'
Ook varkenshouders hebben te maken met het veranderende wensenpakket van de Duitse retailers. Echter, de ISN (belangenbehartiger voor de Duitse varkenshouders) roept op om niet te snel voor een marktconcept te vallen.
De kern van het probleem
Duitsland telt ongeveer 400 vleesverwekende bedrijven, die jaarlijks circa 1,5 miljard kilo aan vleeswaren produceren. Deze "worstmakers" zijn veelal middelgrote bedrijven met lange tradities. Gezamenlijk realiseren zij een omzet van 18 miljard euro per jaar. Door de hoge varkensprijs staat het water nu echter aan de lippen.
Het probleem zit hem in de beroerde onderhandelingspositie. Vleesverwerkende bedrijven staan namelijk "slecht" gepositioneerd in de keten. Aan de inkoopzijde hebben zij te dealen met sterk geconsolideerde slachterijen, die hun marktkracht uitoefenen. Aan de afzet doet hetzelfde probleem zich voor. Daar wordt de markt bepaald door enkele grote spelers in de retail.
Snelstijgende varkensprijzen, bij gelijkblijvende consumentenprijzen, gaat ergens in de keten ten koste van de marge. Momenteel zijn worstmakers kind van de rekening. Vooral worstmakers die leveren aan discounters hebben het moeilijk. Er doen zich zelfs nijpende situaties voor.
De Duitse varkensprijs is dit jaar al met ruim 20 cent gestegen tot 1,76 euro per kilo. Ten opzichte van 2015 is het verschil nog veel groter. De vleesprijzen van slachterijen gaan, min of meer, in hetzelfde tempo omhoog. Dat betekent dat de worstmakers geconfronteerd worden met flink hogere inkoopprijzen en dat terwijl retailers weigeren de portemonnee te trekken. Er zijn hierdoor zelfs 2 Duitse vleesverwerkers, waaronder Lutz, gedwongen om een faillissement aan te vragen. Lutz is een voormalige dochteronderneming van Vion en wordt gezien als een grote speler.
Prijs is niet het enige
Het probleem is dat de Duitse discounters weigeren om de inkoopprijzen bij te stellen. Vooral de Schwarz Group, waar Lidl onder valt, wijst prijsverhogingen steevast van de hand. Bij andere bedrijven, waaronder Aldi, zit wel wat ruime. Dat is alleen niet veel. Overigens is de prijs niet het enige waar strubbelingen over zijn.
De retailers hebben een breed pallet aan wensen en eisen die vaak irreëel zijn. Eisen omtrent biggencastratie, welzijn, antibioticavrij en GMO-vrij voer worden onder een grote druk opgelegd. Over de meerprijs wordt vaak geen woord gerept. De retailers stellen harde eisen en passen de aanbestedingsprocedures hierop aan. De worstmakers en slachterijen moeten hier dus, min of meer, verplicht in mee. De varkenshouders kunnen in feite alleen nog maar 'ja' zeggen.
Risico’s zijn behoorlijk
Het is niet zo dat de Duitse varkenssector tegen een verandering is. Nieuwe markten bieden immers nieuwe afzetmogelijkheden. Echter, het is de manier waarop de veranderingen worden afgedwongen. Andere wensen hebben soms grote gevolgen voor de andere ketenpartijen, zoals worstmakers, slachterijen en varkenshouders. Dit wordt door retailers niet goed meegenomen.
Volgens het ISN brengt het deelnemen aan een marktprogramma, risico’s en onzekerheden voor varkenshouders mee. Een voorbeeld: Blijft een toeslag voor antibiotica vrije varkens in de toekomst ook een toeslag, of worden behandelde dieren dan alleen nog maar gekort en verdwijnt de toeslag?
Met lange termijnafspraken kunnen de varkenshouders de verkeerde keuzes maken, terwijl de meerprijs vaak maar beperkt is. Volgens het ISN is flexibiliteit een groot goed. De praktijk heeft bewezen dat varkenshouders, die wedden om één paard, lang niet altijd als winnaar uit de bus komen.
Wilt u als eerste op de hoogte zijn van de DCA BestPigletPrice en de DCA Beursprijs 2.0? Klik dan hier >
Wouter Baan
© DCA Market Intelligence. Op deze marktinformatie berust auteursrecht. Het is niet toegestaan de inhoud te vermenigvuldigen, distribueren, verspreiden of tegen vergoeding beschikbaar te stellen aan derden, in welke vorm dan ook, zonder de uitdrukkelijke, schriftelijke, toestemming van DCA Market Intelligence.