Over ongeveer 2 jaar brengt groenteveredelaar Bejo Zaden in Warmenhuizen een hybride aardappel op de markt. Daarmee komt de eerste markttoetreding van aardappelen uit zaad misschien uit onverwachte hoek.
Bejo maakt dinsdag, 18 april, bekend dat zij het kwekersrecht heeft verkregen voor haar eerste True Potato Seed-ras (TPS). Deze nieuwe aardappelhybride, Oliver F1, kan rechtstreeks worden geteeld uit botanisch zaad en via plantopkweek en kan in één seizoen tafelaardappelen produceren. Ook Solynta en HZPC houden zich met hybride aardappelen bezig. En vorig jaar verkocht KWS de conventionele veredeling om zich volledig op het kweken van hybride aardappelen te richten.
Dat er nu een zaadveredelaar van groente, dat van oudsher niets met aardappelen heeft, meldt dat het zaad beschikbaar heeft, is nieuws uit onverwachte hoek. 'Als familiebedrijf willen we een breed assortiment ontwikkelen om telers wereldwijd te voorzien van hoogwaardig uitgangsmateriaal. We reizen veel de wereld over voor de groentezadensector waarbij wij kansen signaleren. En dit is er één', licht Rien van Bruchem, Crop Manager TPS, toe.
Gesprekken over import
Meer dan 15 jaar lang is er door veredelaars en onderzoekers van Bejo gewerkt aan de ontwikkeling van het eerste tetraploïde hybride aardappelras. 'Ieder gewas heeft zijn uitdagingen en bij aardappelen zijn we die ook zeker tegengekomen. Net zoals bij groenten is een nieuw ras altijd weer een heel proces, dat is bij aardappelen niet anders. Bovendien is het voor ons een nieuw gewas. Een genetische genenpool met ouderlijnen om met elkaar te kruisen zoals we die voor andere gewassen hebben, moest voor aardappelen nog ontwikkeld worden. Daarom heeft het ook zolang geduurd.'
Bejo is momenteel met lokale overheden in Afrika, Azië en Centraal-Amerika in gesprek om het aardappelzaad officieel geïmporteerd te krijgen. De voordelen van TPS zijn vooral belangrijk voor kleine boerenbedrijven verder weg. 'Mijn gevoel zegt dat het over 1 of 2 jaar moet lukken. Vervolgens kunnen we aan de gang met proeven, zoals we dat ook met onze nieuwe groenterassen doen. Hoe doet de aardappel het in dat klimaat en op die grondsoort vergeleken met standaard rassen.'
Hybride fritesrassen
Hoewel het nieuwe ras in diverse landen in de EU wordt getest, denkt Van Bruchem voorlopig nog niet aan afzet op de Europese markt. 'In Europa is de pootgoedsector goed vertegenwoordigd en efficiënt ingericht. Daardoor is de vraag naar TPS niet zo groot; boeren zijn niet naarstig op zoek naar iets anders. Daarbij is aardappelen opkweken uit zaad in ons klimaat niet optimaal. Zaad verdraagt nachtvorst minder goed en het teeltseizoen is wat kort, zeker in Noord-Europa. Vorstschade in een knol, betekent niet meteen einde teelt, maar een plantje vanuit een zaadje is meteen dood. Een knol kun je in maart al in de grond stoppen, maar met jonge planten (uit plantopkweek) moet je tot half mei wachten voordat je kunt planten in dit klimaat.'
Oliver is een tafelras, maar Bejo zegt volop te werken aan de ontwikkeling van nieuwe TPS hybriden. 'We richten ons nu eerst op de tafelaardappelmarkt en we proberen van het ras een succes te maken, maar we kijken ook zeker naar de fritesaardappelmarkt, een snel groeiend segment.'
Voorlopig weinig invloed op pootgoedsector
Over de kosten doet het zaadbedrijf nog geen uitspraken. De voordelen van hybride aardappelen liggen volgens hem echter ook niet zozeer in de kosten. 'Belangrijker is het jaarrond beschikbaar zijn, de hogere flexibiliteit, de gezondheid van het zaad en de efficiency van het transport. Nu moet je 2.500 kilo knollen in de grond stoppen, straks kun je werken met 80 gram zaad. Zaad is langer houdbaar, waardoor je niet echt te maken hebt met kwaliteitsverlies. Als het moet kun je zaad een half jaar bewaren en in het volgende seizoen gebruiken. Dat is een groot verschil en een kans. Aan de andere kant moet je op een gegeven moment wel een keer zaaien.'
De vraag of de toekomst van de aardappelteelt sec in hybride zit, vindt hij moeilijk te beantwoorden. 'Voorlopig heeft de hele TPS ontwikkeling weinig invloed op de pootgoedsector, maar het is ook niet vreemd als dat op de lange termijn anders zal worden. Als zaadveredelaar denk ik dat je de vraag eigenlijk andersom moet stellen. Waarom vermeerderen we aardappelen via knollen en de rest via zaad?'
© DCA Market Intelligence. Op deze marktinformatie berust auteursrecht. Het is niet toegestaan de inhoud te vermenigvuldigen, distribueren, verspreiden of tegen vergoeding beschikbaar te stellen aan derden, in welke vorm dan ook, zonder de uitdrukkelijke, schriftelijke, toestemming van DCA Market Intelligence.
