Inside Aardappelen
Aardappelprovincies België snijden in teelt
Het areaal consumptieaardappelen in België toont dit jaar een scherpe daling van 7,6%. Goed voor 6.700 hectare. Maar, waar in het land zijn akkerbouwers dan gaan minderen? Uit een analyse van de cijfers per provincie blijkt dat er wel verschillen zijn te ontdekken.
Boer&Bunder Vlaanderen becijfert – op basis van de jaarlijkse GLB-opgave – dat hier 52.184 hectare consumptieaardappelen worden verbouwd. Dit houdt in dat Wallonië goed is voor 30.548 hectare aardappelen. Officiële cijfers voor 2020 en 2021 zijn er helaas (nog) niet in het Franstalig gedeelte. In Vlaanderen daalt het areaal 6,6% voor de hoofdoogst. Hoe groot dat in Wallonië exact is blijft natte vinger werk. Gaan we uit van 35.000 hectare areaal in 2020, dan bedraagt de daling dit seizoen 12,7%. Veel meer dan eerder werd benoemd. Schattingen kwamen uit op 8%.
Antwerpen groeit
In Vlaanderen is de provincie West Vlaanderen de grootste qua aardappelteelt. Niet zo gek, het is ook de grootste Vlaamse provincie en een echte akkerbouwregio. Dit jaar bedraagt het areaal er 22.500 hectare. Een daling van 2.600 hectare met een jaar eerder. Op plek 2 staat Oost Vlaanderen met 12.200 hectare consumptieaardappelen. Dit is ruim 1.000 hectare minder dan in 2020. De daling in de provincies Limburg en Vlaams Brabant is met 200 tot 300 hectare veel kleiner.
Uitzondering op de regel is de provincie Antwerpen. Daar is de aardappelteelt met 450 hectare toegenomen tot 5.240 hectare. In totaal worden in Vlaanderen dit seizoen 3.700 hectare minder consumptieaardappelen verbouwd voor de hoofdoogst. Dit zijn gewassen die af land geleverd worden en bewaard.
Groei op lange termijn
Zichtbaar is dat vooral in Antwerpen en Limburg de aardappelteelt in 11 jaar tijd is toegenomen. De grote aardappelprovincies laten een redelijk stabiele teelt zien. Toch is het gewas in zijn totaliteit met 16% gegroeid in 11 jaar tijd. Kijken we naar het 4-jarig gemiddelde dan is de teelt dit jaar met 6% wel een stuk kleiner.
In Wallonië is de provincie Hainaut (Henegouwen) verreweg de grootste aardappelleverancier. Als echte akkerbouwstreek is dat niet zo gek. Het is de grootste provincie in het land. Er werden in 2019 bijna 18.000 hectare consumptieaardappelen verbouwd. Op een gedeelde tweede plek staan Waals Brabant en Namen. Ook Luik heeft bijna evenzoveel aardappelen. Vergelijken we die cijfers met 2016 dan is vooral in die laatste 3 provincies groei van de teelt zichtbaar. Henegouwen was altijd al een grote teeltregio en toont weinig fluctuatie.
Alternatieven
Als alternatief voor aardappelen is vooral meer wintertarwe geteeld door akkerbouwers. In Vlaanderen is 8,5% meer ingezaaid terwijl de arealen zomertarwe en gerst stabiel blijven. Naast wintertarwe (bijna 64.000 hectare) is wintergerst met 13.360 hectare een substantiële teelt. Veel meer dan in Nederland. Het grootste gewas (na gras) is snij- en korrelmaïs met 172.000 hectare.
In Wallonië is de teelt van graan nog steeds verreweg het meest belangrijk. Er wordt 125.000 hectare van verbouwd. Vooral tarwe: 105.900 hectare. Maïs is met bijna 50.000 hectare wel substantieel maar een stuk kleiner dan in Vlaanderen. Suikerbieten zijn eveneens een groot gewas met 32.000 hectare tegenover 19.000 in Vlaanderen. Opvallend is ook dat in Wallonië nog 9.800 hectare land als braak wordt opgegeven. Potentie voor uitbreiding van de aardappelteelt is er dus zeker nog. Toch wordt die meestal eerder in Noord-Frankrijk gevonden dan in België.
Kleinere oogst
Het areaal is 1, de opbrengst een ander. Het 5-jarig gemiddelde van de hectareopbrengst bedraagt 42,9 ton, inclusief het zeer laag scorende 2018. Bij het huidig areaal betekent dat een volume van 3,55 miljoen ton. Vorig jaar was dat nog 4,138 miljoen ton. Dat is 14% daling. Het 5-jarig gemiddelde ligt op 4,23 miljoen ton. Met een alsmaar groeiende Belgische fritesindustrie is het dus de vraag of voldoende aardappelen voorhanden zijn.
Het groeiseizoen loopt in België dit jaar ook niet overal voorspoedig. Na een koude start is het regen die de gewassen partte speelt. Flinke regenval laat inmiddels lokaal zijn sporen na. Vooral in het midden en oosten van het land. In juli tekende het officiële KMI-weerstation een neerslagrecord op van 166,5 millimeter waar normaal 77 millimeter valt in een maand tijd. Daarnaast was de temperatuur de gehele maand beneden gemiddeld. Er werden 3 zomerse dagen gemeten.
Boerenbusiness organiseert begin september een ronde tafelgesprek over de toekomst van de aardappelteelt en de fritesmarkt. Prominente bedrijven uit de sector schuiven aan. Heb jij vragen aan de experts over dit onderwerp? Stuur ze voor 25 augustus naar d.ballast@boerenbusiness.nl
Niels van der Boom
© DCA Market Intelligence. Op deze marktinformatie berust auteursrecht. Het is niet toegestaan de inhoud te vermenigvuldigen, distribueren, verspreiden of tegen vergoeding beschikbaar te stellen aan derden, in welke vorm dan ook, zonder de uitdrukkelijke, schriftelijke, toestemming van DCA Market Intelligence.