Teelt zetmeelaardappel wordt nooit cash cow

Er is maar één route voor de Nederlandse zetmeelindustrie; nog betere verwaarding en samen een sterker geheel vormen. Het legt druk op een hogere zetmeelprijs, maar een cash cow zal de teelt nooit worden. Dat zegt Pierre Berntsen, directeur agrarische bedrijven van ABN Amro, naar aanleiding van het dinsdag verschenen rapport over de Nederlandse Aardappelzetmeelketen. 

Het rapport is lang niet zo somber als de telers uit het onderzoek en uit het veld. Hoe kan dat?
‘De impact van het nieuwe GLB is groot. De toeslagen bij akkerbouwers zakken met zo’n 350 euro per hectare fors en dat terwijl zetmeelaardappelen een groot deel van het bouwplan vormen en dus van hun rendement. Met het rapport willen we een realistisch beeld schetsen voor de lange termijn. Gezien het positieve rendement in de akkerbouw en ook de verwachtingen voor landbouwgewassen zijn wij best positief. Ook de markt voor tarwe is gunstig en dat ondersteunt de aardappelzetmeelprijs.’ 

Avebe heeft de ambitie de zetmeelprijs te verhogen en ABN Amro acht dat ook mogelijk. Waarop is dat gebaseerd?
‘De uitbetalingsprijs van Avebe zit in een opgaande lijn. Je kunt erover twisten of dat voldoende is, maar dat neemt in de toekomst verder toe. Dat heeft Avebe ook uitgesproken. Als het lukt om daarnaast de productie per hectare omhoog te schroeven compenseert dat de verminderde toeslag. Tel daarbij de inzet van Avebe in de markten met toegevoegde waarde. De helft van de afzet zit in food. Daarnaast ligt de focus op nichemarkten waar de concurrentie minder is. Dat biedt in onze ogen een goede kans op een goede zetmeelprijs, maar de zetmeelteelt zal geen cash cow worden. Het kan niet op tegen de op dit moment hoge prijzen van consumptieaardappelen. De teelt leent zich beter als stabiele inkomensfactor.’ 

Er ligt een beste verantwoordelijkheid bij Avebe om een goede prijs te realiseren.
‘Klopt. Het aantal telers neemt af en het areaal krimpt waardoor de aanvoer onder druk kan komen te staan. Zaken die het lastiger maken een goede zetmeelprijs uit te betalen. Daarom zullen Avebe en de telers steeds meer een gelijkwaardige rol krijgen. De teelt wordt grootschaliger en professioneler met meer kilo’s per hectare. Een toenemend saldo per hectare is de toekomst. Er is maar één route voor de Nederlandse zetmeelindustrie; nog betere verwaarding en samen een sterker geheel vormen.’ 

Kan Avebe als zelfstandig bedrijf rendabel blijven opereren voor haar leden of zouden ze samen moeten gaan met een andere coöperatie?
‘Dat ligt bij de coöperatie zelf. In de meeste sectoren zie je wel een consolidatieslag, maar in deze sector hebben wij daar geen visie op. Of Avebe met Emsland samen moet gaan, daar doen wij geen uitspraken over.’ 

Hoe zit het met de vraag vanuit de fritesindustrie naar aardappelen in Noord-Nederland? Is die vraag blijvend en rendabel?
‘Ik denk dat verwerkers wel aan aardappelen in Noord-Nederland zullen blijven trekken. Het gebied is bekend met de teelt, de infrastructuur ligt er en de kennis is aanwezig. Wel is die markt veel volatieler en speculatiever. In jaren met een goede aardappelprijs is iedereen positief, maar het kan ook anders en er zullen ook weer mindere jaren komen. Het is de vraag hoe de stemming dan weer is. Duidelijk is ieder geval dat er meer andere gewassen dan zetmeelaardappelen zullen worden geteeld. Voor de teler is dat een positieve ontwikkeling, want het geeft hem keuzevrijheid; dat wil iedere ondernemer.’ 

Jullie spreken in het rapport over ketensamenwerking. Hoe moet Avebe dat voor elkaar krijgen? 
‘Dat is voor iedere coöperatie en organisatie hetzelfde; blijf in dialoog met je telers, wees transparant, open, duidelijk en je zult natuurlijk een goede prijs moeten uitbetalen. Uiteindelijk is coöperatie Avebe een middel om afzet voor de telers te realiseren. Als het product onvoldoende marktpotentie heeft, komt dat onder druk te staan, maar dat scenario ligt niet voor de hand. Avebe heeft positie in de markt.’

© DCA Market Intelligence. Op deze marktinformatie berust auteursrecht. Het is niet toegestaan de inhoud te vermenigvuldigen, distribueren, verspreiden of tegen vergoeding beschikbaar te stellen aan derden, in welke vorm dan ook, zonder de uitdrukkelijke, schriftelijke, toestemming van DCA Market Intelligence.