Nieuws Suikerbieten
Britse neonics-ontheffing in bieten wankelt
Nederland leek alleen te staan in Europa met zijn verbod op neonicotinoïden, nadat het Verenigd Koninkrijk begin januari met een ontheffing kwam in de suikerbietenteelt. Toch wankelt deze derogatie in het VK. Onderzoekers verwachten niet zo'n hoge virusdruk, waardoor de ontheffing wordt ingetrokken. Een drama voor wie al zaad heeft besteld.
Op 8 januari kondigde het Britse landbouwministerie DEFRA aan om de neonics-zaadcoating Cruiser SB in suikerbieten weer toe te staan. Net als in Nederland, Frankrijk en Duitsland is ook op het Britse eiland veel opbrengstverlies door het bietenvergelingsvirus. Naast beperkingen in de teeltmaatregelen (geen bloeiende gewassen als koolzaad na bieten), gooit nu een andere regel roet in het eten. Britse boeren zijn boos.
Drempel niet overschreden
De British Beet Research Organisation (BBRO), zeg maar de Britse collega van het IRS, liet maandag (16 februari) weten dat het koude weer impact heeft op de ontheffing. Om een derogatie voor neonicotinoïden toe te staan, moet een drempelwaarde worden overschreden. Hiervoor gebruikt BBR een model. Wanneer dit model aangeeft dat meer dan 9% van de Britse areaal bietengewassen eind augustus schade heeft van het vergelingsvirus, is een derogatie toegestaan.
Het zogeheten 'Rothamsted virus model' gebruikt een combinatie van wintertemperaturen en luizenpopulaties om de schadedrempel te berekenen. Vorig seizoen is berekend dat de 70% tot 90% van de gewassen eind augustus getroffen werd. Dit is uiteindelijk ook uitgekomen. Het exacte zaaitijdstip en het bietenareaal zijn hierin variabelen die nog niet bekend zijn. De BBRO schat op basis van de huidige data in, dat de kans dat de schadedrempel dit seizoen wordt gehaald 16% is.
Eerste luizenvlucht 8 weken later
Wetenschappelijk onderzoek heeft uitgewezen dat de temperatuur in de winter duidelijk correleert met de luizenpopulatie. Bij een temperatuur van -6 tot -7 graden Celsius sterft 50% van de luizenpopulatie. Wanneer de temperatuur schommelt, daalt de populatie nog harder. Vooral het weer in januari en februari heeft een groot effect op de luizenpopulatie. Het daggemiddelde ligt deze periode relatief laag (beneden 3 graden). BBRO gaat – op basis van historische gegevens – uit van een lage luizenpopulatie die later in het seizoen in actie komt.
Een late eerste luizenvlucht zorgt ervoor dat gewassen, bij een gemiddelde zaaidatum, verder zijn ontwikkeld en minder kans hebben om schade op te lopen. In 2020, toen het 's winters gemiddeld 6,5 graden was, vond BBRO de eerste luizen eind maart. Na de koude winter van 2017/18 kwam de eerste vlucht pas eind mei. Voor 2021 wordt een gelijk verloop als in 2018 verwacht. Zelfs nu de tweede helft van februari warmer dan normaal verloopt, verwachten de Britten geen groot effect op de luizenpopulatie. Zaaizaad behandeld met Cruiser SB werkt 10 weken na de zaaidatum.
Aanvullende eisen
Veel bietentelers hebben inmiddels hun zaaizaad besteld dat met Cruiser SB wordt behandeld. Het is niet bekend of dit zaad nog kan worden omgeruild voor niet-behandeld zaaizaad, zo schrijft journalist Mike Abram op Twitter. Zelfs wanneer omruilen mogelijk is, levert het vertraging op waardoor mogelijk niet tijdig kan worden gezaaid.
Frankrijk is het zwaarst getroffen door het vergelingsvirus in Europa. De bietenopbrengsten liggen er over 2020 gemiddeld een kwart lager. Ook dit land kreeg een ontheffing, zonder een drempelwaarde. Dit geeft akkerbouwers meer vertrouwen in de teelt. Volgens het landbouwministerie daalt het areaal daarom slechts 5%,, waar eerder nog werd uitgegaan van een daling van 25%.
Lastig is wel dat – net als in het VK – 2 jaar na de bieten geen koolzaad gezaaid mag worden. Omdat veel graanbedrijven na bieten tarwe en vervolgens koolzaad telen, is dat onwerkbaar. Ook maïs, aardappelen en veldbonen mogen niet worden gezaaid. Hun bloemen trekken bijen en andere bestuivers aan. Mede om dit soort regels wordt in België slechts op beperkte schaal van de derogatie gebruik gemaakt.
Niels van der Boom
© DCA Market Intelligence. Op deze marktinformatie berust auteursrecht. Het is niet toegestaan de inhoud te vermenigvuldigen, distribueren, verspreiden of tegen vergoeding beschikbaar te stellen aan derden, in welke vorm dan ook, zonder de uitdrukkelijke, schriftelijke, toestemming van DCA Market Intelligence.
