Commissie Remkes

Twee A4tjes wijdde minister Schouten aan het 179 pagina's tellende stikstof adviesrapport van de commissie Remkes, dat half juni verscheen. Veel te weinig om aandacht te kunnen schenken aan de zogenaamde Afrekenbare Stoffen Balans, een opvallend onderdeel van het lijvige adviesrapport vol stikstofcrisis aanbevelingen.

Een landbouw zonder emissies. Het moet. Het kan. Met deze boodschap opende commissievoorzitter Remkes de presentatie van zijn slotadvies aan de Tweede Kamer over de stikstofcrisis. Nederlandse agrarische ondernemers werken al hard aan het terugdringen van emissies.

De Commissie Remkes heeft maandag 8 juni in haar eindadvies een bom onder het stikstofbeleid voor de landbouw gelegd.Het advies bevat een tweede verrassing: de subsidies op het gebruik van biomassa voor energie-opwekking moeten weg.

Reinier Gerrits, directeur Meststoffen Nederland, vindt een heffing op kunstmest een slecht idee. Hij reageert daarmee op het voorstel van de Commissie Remkes om onder meer daarmee het stikstofprobleem het hoofd te bieden. 'Een heffing op kunstmest kost een boer alleen maar geld.'

Extern salderen, waarbij stikstofruimte tussen de verschillende sectoren kan worden uitgewisseld, is een heet hangijzer binnen het stikstofdossier. Dat er stikstofruimte uit de landbouw naar andere sectoren kan wegvloeien, is voor veel boeren een heikel punt is. Wat zegt de Commissie Remkes hierover in het eindadvies dat gisteren (8 juni) aan het kabinet is gepresenteerd?

De Commissie Remkes presenteerde vandaag (8 juni) in Nieuwspoort Den Haag een vuistdik eindadvies van maar liefst 175 pagina's aan het kabinet om het stikstofprobleem het hoofd te bieden. De landbouwsector wordt daarbij, zoals verwacht, niet ontzien. De ammoniakuitstoot moet in 2030 gehalveerd zijn om zodoende de kwetsbare natuurgebieden te ontlasten. Remkes vindt bovendien dat de huidige stikstofaanpak van het kabinet onvoldoende is en wil scherper aan de wind zeilen. Een emissiearme landbouwsector is kort gezegd het doel van Remkes. Om daartoe te komen, zijn 5 oplossingsrichtingen bedacht. De zogenoemde 5 M's te weten: mineralen in balans, moderniseren mestbeleid, maatwerk in ruimtelijke inrichting, minimaliseren natuurbelasting en tot slot meten is beter weten. Over het sturen op de omvang van de veestapel gaat het rapport niet in. Hoge emissies bij drijfmest Op het huidige gebruik van drijfmest is de commissie bijzonder kritisch omdat deze techniek schadelijk is het voor het bodemleven. In uiterlijk in 2030 willen ze het toedienen aan banden leggen. Omdat akkerbouwers geld krijgen wanneer zij drijfmest aanwenden, worden vaak de maximale bemestingsnormen opgezocht of zelfs overschreden. Dit leidt in de praktijk tot meervoudige bemesting in drijfmest en daarmee hoge emissies. Dit moet anders, zo staat in het rapport. Door eiwit binnen de diervoerrantsoenen te reduceren naar behoefte van de bodem en gewassen, denkt de Commissie de stikstofbalans meer in evenwicht te brengen. In plaats van drijfmest moet dierlijke mest als basis dienen. Dan is er volgens de Commissie ook minder kunstmest nodig. Dierlijke mest is volgens Remkes emissiearm, wanneer de stikstof sterker in de organische fractie is gebonden. Er wordt gewezen naar potstalmest, compost en mestkorrels. De huidige mestwetgeving ondersteund deze transitie nog onvoldoende en moet daarom worden gemoderniseerd. Ook stuurt de commissie aan om emissiearme stallen, waarbij de dikke en dunne fractie bij de bron wordt gescheiden. Middels subsidies moet het Rijk deze transitie aanzwengelen.

De commissie Remkes, die het kabinet adviseert over de stikstofreductie, pleit voor de invoering van een Afrekenbare Stoffenbalans. Deze opvolger van Minas moet het mineralengebruik in de landbouw weer in balans brengen. Remkes eist dat de depositie van stikstof in 2030 met 50% moet zijn teruggebracht, via gebiedsgerichte doelen. 

De Nederlandse landbouw is voor 25% verantwoordelijk voor de neerslag van stikstof in Natura2000-gebieden en niet voor 46%. Het verkeer en de scheepsvaart hebben met 42% een veel groter aandeel in de emissie dan het RIVM heeft berekend.