Dat er met sommige grondtransacties in Roemenië iets niet pluis is, daar kijken agrarische vastgoedspecialisten niet van op. Er zou dus nog meer gesjoemel met gestolen landbouwgrond, zoals De Correspondent beweert, boven water kunnen komen. Dat Rabobank erbij betrokken zou zijn, is voor sommigen wel een verrassing.
Rabobank verwierf afgelopen jaren via haar dochter Rabo Farm landbouwgrond in Roemenië, maar dat zou mogelijk om gestolen grond gaan, zo stelt De Correspondent vrijdag. Het investeringsfonds zou in zee zijn gegaan met schimmige tussenpersonen die plaatselijke bewoners door middel van list en bedrog hebben verleid om hun grond te verkopen.
Dat er zich op de Roemeense agrarische vastgoedmarkt allerlei tussenpersonen begeven is algemeen bekend. Ook dat het een ondoorzichtige markt is weet iedereen. Makelaar Johan van der Slikke is al enkele jaren actief in Roemenië en heeft daar inmiddels een eigen vestiging. ‘In Roemenië worden in zo’n hoog tempo gronden gekocht voor allerlei mensen. Daarvoor wordt soms ook gewerkt met allerlei tussenpersonen. Dat maakt het erg lastig.’
Volgens de makelaar is het een tricky business, maar sinds de anti-corruptiewetgeving er is wordt het steeds beter. ‘Het land is veel scherper geworden en er komen zaken aan het licht. Toch geldt nog steeds dat je altijd op je qui vive moet zijn. Wij zijn kleinschalig en zitten er zelf bovenop, maar dan kun je er nog niet van uitgaan dat het altijd goed gaat. Het is nou eenmaal een moeilijk gebeuren, het hele proces. Grond wordt verkocht, nog eens een keer verhandeld en soms wordt er met volmachten gesjoemeld. Ik weet niet wat er mis ging bij Rabo Farm, maar voor mij is het geen verrassing dat er iets zou komen.’
Als je er zelf niet bovenop zit en er goed met je hoofd bij bent, kun je volgens de makelaar gemakkelijk slachtoffer worden. ‘Het gaat vaak om heel veel geld, daarom zijn er goede controlesystemen nodig en moet je dat proces ook zekeren. Houd je kop erbij. Zorg dat je met goede mensen zaken doet. En werk nooit met cash; vroeger mocht dat, maar sinds vorig jaar mogen bedragen boven de 5.000 ron (1.121 euro) niet meer contant worden afgerekend. Zo moet je je proberen te wapenen. De grond is niet voor niets zo goedkoop; omdat het proces zo lastig is.’
Voor Martin de Jong die jarenlang betrokken was bij de aankoop van landbouwgrond in Roemenië voor boeren en instituten, zijn de aantijgingen aan het adres van Rabobank opmerkelijk. ‘Dat het de Rabobank overkomt, vind ik bijzonder. Dat is nu juist een partij die heel diep graaft in het verleden van percelen en zover in de papieren duikt. Hun boekenonderzoek gaat het diepst van allemaal. Maar wat niet op papier staat, valt niet te controleren.’
De Jong die als sectordeskundige optreedt voor het Dutch Romanian Network is er dan ook van overtuigt dat het geen opzet was. ‘Voor de omwenteling in 1989 werd niets gedocumenteerd. Dat maakt het erg ondoorzichtig. Er is in het verleden onderling grond verkocht en er zijn valse documenten gebruikt voor de inschrijving in het kadaster.’ De Jong noemt als voorbeeld een ruzie tussen broer en zus. Eén van de twee verkoopt de grond zonder medeweten van de ander. Maar de koper gaat ervan uit dat er te goeder trouw is gehandeld. Soms is het gewoon niet te traceren. En daarom ook is dit geen uniek geval.’
© DCA Market Intelligence. Op deze marktinformatie berust auteursrecht. Het is niet toegestaan de inhoud te vermenigvuldigen, distribueren, verspreiden of tegen vergoeding beschikbaar te stellen aan derden, in welke vorm dan ook, zonder de uitdrukkelijke, schriftelijke, toestemming van DCA Market Intelligence.
