Opinie Joost Derks
Hoe verjaagt Turkije het inflatiespook?
Terwijl de Europese Unie worstelt met een lage inflatie, ligt die in Turkije veel te hoog. Echter, zolang de centrale bank niet de vrije hand krijgt, zet de glijvlucht van de lira door.
De Nederlandse inflatie is fors gestegen. De gemiddelde prijsstijging van een mandje aan consumentenproducten dat het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) bijhoudt, lag over februari op 2,6%. Die stijging is echter kinderspel bij wat er nu in Turkije gebeurt, want daar lag de inflatie enige tijd boven de 20%. Gaat het Turkije lukken om de inflatie in 2019 onder controle te krijgen, en wat betekent dat voor de Turkse lira?
Duurt te lang
Het in toom houden van de inflatie is voor veel landen de belangrijkste taak van de centrale bank. In Europa heeft de Europese Centrale Bank het belangrijkste rentetarief in 2016 al teruggeschroefd naar 0%, in de hoop de inflatie aan te wakkeren. Bij een te hoge inflatie, verwacht je dat een centrale bank de rente juist verhoogt.
Echter, daar heeft de Turkse Centrale Bank heel lang mee gewacht. Onder druk van president Recep Tayyip ErdoÄŸan, die vreesde dat een hoge rente de economische groei zou afremmen, schommelde het belangrijkste tarief vanaf halverwege 2015 rond de 7% à 8%. Dat was veel lager dan de inflatie.
Rente van 24%
De bank verhoogde de rente in 2018 echter binnen enkele maanden tot maar liefst 24%. De belangrijkste reden hiervoor was de vrije val van de Turkse lira. Tussen januari 2018 en half augustus ging de munt met meer dan 40% onderuit, ten opzichte van de euro. De lira stond al langere tijd onder druk, met name door de hoge inflatie en de slinkende voorraad vreemde valuta’s.
Deze daling kwam vervolgens in een stroomversnelling terecht toen de Verenigde Staten dreigden met handelsmaatregelen, tijdens een conflict over het vrijlaten van de Amerikaanse pastoor Andrew Brunson. Brunson is inmiddels weer op vrije voeten en de lira is dan ook weer wat hersteld; al blijft de inflatie ijzingwekkend hoog.
Vrije hand
Een lichtpuntje is dat de inflatie over februari net onder de 20% uitkwam: 19,7%, het laagste niveau in een half jaar tijd. Deze verbetering is vooral te danken aan overheidsmaatregelen; de supermarkten die hun prijzen verhoogden, konden bijvoorbeeld rekenen op een boete. Alhoewel deze kunstmatige maatregelen op korte termijn wat lucht geven, kan dit op de lange termijn de groei afremmen en de economie beschadigen.
De vooruitzichten verbeteren wanneer de Turkse bank de vrije hand krijgt. De kans daarop is klein en een nieuwe terugval van de lira kan voorlopig niet worden uitgesloten. Wat eigenlijk goed nieuws is voor wie overweegt om later dit jaar of in 2020 vakantie te gaan vieren in Turkije.
Joost Derks
© DCA Market Intelligence. Op deze marktinformatie berust auteursrecht. Het is niet toegestaan de inhoud te vermenigvuldigen, distribueren, verspreiden of tegen vergoeding beschikbaar te stellen aan derden, in welke vorm dan ook, zonder de uitdrukkelijke, schriftelijke, toestemming van DCA Market Intelligence.
