Zo echoot Russische invasie door in valutawereld

Nog voordat Russische tanks de Oekraïne inrolden, stonden de koersen van de Russische roebel en Oekraïense grivna al stevig onder druk. Op de valutawereld zit de verrassing niet bij deze dalers, maar juist bij de munten die meestal de schuilhaven zijn in spannende tijden.

Het is niet de grote schok die je verwacht bij een oorlog, maar de Russische invasie in de Oekraïne laat zich wel degelijk voelen in de financiële wereld. De prijs van een vat Brent-olie schoot bijvoorbeeld omhoog tot meer dan $100 dollar, terwijl de Amerikaanse S&P 500 Index met 2% daalde. Hierdoor kwam deze index meer dan 10% onder het topniveau van begin dit jaar. Daarmee maakt de Amerikaanse aandelenmarkt de eerste correctie door sinds de uitbraak van de coronapandemie. Ook op valutamarkten waren er winnaars en verliezers. Uiteraard vielen de Russische roebel en de Oekraïense grivna in die laatstgenoemde categorie. Hoewel de grivna de afgelopen dagen wat sneller daalde, is de schade voor de roebel sinds de jaarwisseling iets groter.

Roebel daalt harder dan grivna
De Russische munt is sinds eind 2021 met ruim 8% gedaald ten opzichte van de euro. Daarmee komt het dieptepunt voor de munt in zicht die in het najaar 2020 werd bereikt. Op dat moment schommelde de olieprijs rond de $40 per vat, terwijl Rusland kampte met een enorme corona-uitbraak. Die uitbraak is inmiddels onder controle en ook de energieprijzen zijn omhoog geschoten. Financiële markten hebben nu vooral oog voor de sancties die het land treffen. Verschillende westerse landen hebben de tegoeden van grote Russische banken en een handjevol superrijken bevroren. Bovendien wordt de handel in staatsleningen van het land op financiële markten in Groot-Brittannië en de Verenigde Staten opgeschort.

Zwaardere sancties laten zich voelen
Er ligt ongetwijfeld een stuk zwaarder sanctiepakket op de plank voor het moment dat Russische tanks nog dieper de Oekraïne inrijden. De verrassing zit niet in de koersdaling van de grivna en de roebel, maar juist in de opvallend matte koersreactie van munten die gebruikelijk een rol vervullen als veilige havens. De Amerikaanse dollar komt bijvoorbeeld al twaalf dagen nauwelijks in beweging ten opzichte van de euro. Het verschil tussen de hoogste en laagste koers in deze periode is een half procent. Dat is een signaal dat er een mooie balans ligt tussen de dollar als vluchthaven en de kans dat de Amerikaanse bank minder enthousiast wordt over renteverhogingen als gevolg van oplopende politieke spanningen. Pas nadat de troepenbewegingen donderdagochtend echt op gang kwamen, boekte de dollar een kleine terreinwinst.

Schrap zetten
De Zwitserse frank maakte het koersverlies van begin februari razendsnel ongedaan, totdat de rally plotseling stilviel. Dat is een aanwijzing dat de Zwitserse centrale bank even ingreep om te voorkomen dat de wisselkoers te ver opliep. Ook donderdagochtend werd een opmars van de frank in de kiem gesmoord. Dit soort interventies zijn alleen effectief als de geldstromen niet te groot zijn. Het handelsvolume ligt wat lager, omdat iedereen zijn adem inhoudt in afwachting om te zien hoe ver Poetin zijn tanks laat oprukken. Ook speelt mee dat centrale banken de geldkraan langzaam dichtdraaien. Juist in die relatieve rust schuilt ook een gevaar. Op het moment dat de spanning in de financiële wereld echt oploopt, kan dat grote koersschommelingen opleveren.

Joost Derks

Joost Derks is valutaspecialist bij iBanFirst. Hij heeft ruim twintig jaar ervaring in de valutawereld. Deze column geeft zijn persoonlijke mening weer en is niet bedoeld als professioneel (beleggings)advies.

© DCA Market Intelligence. Op deze marktinformatie berust auteursrecht. Het is niet toegestaan de inhoud te vermenigvuldigen, distribueren, verspreiden of tegen vergoeding beschikbaar te stellen aan derden, in welke vorm dan ook, zonder de uitdrukkelijke, schriftelijke, toestemming van DCA Market Intelligence.