Han de Jong

De ECB houdt voorlopig vast aan het in maart uitgestippelde plan. Eerst geleidelijk de obligatieaankopen verminderen. Die zullen in het derde kwartaal van 2022 worden gestopt. En dan komen er misschien renteverhogingen, maar wanneer precies blijft onduidelijk. Ik vind dat wel heel laconiek. Mijns inziens neemt de ECB het risico dat de inflatie zich verder dan gewenst door de economie verspreidt. De ECB loopt inmiddels ook wel ver achter ten opzichte van andere centrale banken die al eerder met monetair verkrappen zijn begonnen.

De Nederlandse inflatie is in maart opgelopen tot 9,7%, de hoogste stand in 46 jaar. Het zat eraan te komen, want vorige week werden de inflatiecijfers volgens de Europese maatstaf al gepubliceerd en die knalden ook omhoog.

De conjunctuur wordt momenteel door twee diametraal tegengestelde krachten beïnvloed. Aan de positieve kant geeft het heropenen van de economie door de beëindiging van de coronarestricties een impuls aan de bestedingen en de bedrijvigheid. Daar staan de effecten van de oorlog tegenover: hogere energieprijzen, grote onzekerheid, terugval van de export naar Rusland en Oekraïne en de nieuwe verstoring van supply chains, de aanvoerketens.

De economische cijfers die tot nog toe zijn gepubliceerd hebben eigenlijk allemaal nog betrekking op de periode van voor de oorlog. Maar daar komt spoedig verandering in. Een eerste indicator van na het begin van de oorlog verscheen deze week bij het Duitse Zentrum für Europäische Wirtschafsforschung (ZEW).

Hoe groot momenteel de economische onzekerheid is, blijkt uit de geluiden die uit verschillende hoeken kunnen worden opgetekend. Het CPB berekent dat het koopkrachtverlies dit jaar gemiddeld genomen 2,7% zal bedragen, maar dat de koopkracht volgend jaar weer met 1,9% toeneemt. Het CPB voorspelt verder voor dit jaar 3,7% economische groei. De ECB voorspelt voor de eurozone dit jaar toevallig ook 3,7% economische groei. Dat klinkt misschien onrealistisch veel. Maar er moet wel bij bedacht worden dat de zogeheten statistische overloop al 2,7%-punt bedraagt. Het BBP was in het laatste kwartaal van 2021 2,7% hoger dan het gemiddelde voor het jaar, dus zelfs als het BBP het hele jaar gelijk blijft aan het vierde kwartaal van 2021 komt er een groei van 2,7% in de boeken voor 2022.

Van nature ben ik een optimistisch mens, zeker als het om de economie en om financiële markten gaat. Als velen pessimistisch zijn, bedenk ik altijd wel een redenering waarom dat pessimisme niet gerechtvaardigd is. Opvallend vaak blijkt mijn optimisme uiteindelijk terecht. De meeste problemen worden op de een of andere manier opgelost en de meeste zaken komen op hun pootjes terecht. Mijn optimisme laat me nu echter volledig in de steek.

Krijgt Baron Rothschild gelijk? De oorlog in Oekraïne is zeer negatief voor de Europese economie. Rusland is financieel afhankelijk van olie en gas, maar het heeft buffers om een tijdelijke daling van inkomsten op te vangen. Europa is afhankelijk van Russische olie en gas is en die op korte termijn niet kan missen. Europa is dus heel kwetsbaar in het geval Rusland besluit zich niet meer aan leveringscontracten te houden

Het consumentenvertrouwen in Nederland is in februari opnieuw gedaald. De index kwam uit op -30 (-28 in januari), ver onder het historisch gemiddelde en nog maar net boven het dieptepunt in 2020 (-31 in mei 2020). Het laagterecord voor deze reeks werd geboekt in 2013: -43. Het is opvallend dat het vertrouwen zo laag is terwijl de economische groei hoog is en de arbeidsmarkt heel krap.