Opbrengsten Innovator laagste in jaren

De proefrooicijfers van Innovator tekenen het bijzondere groeiseizoen van 2023. De nagroei van het fritesaardappelras heeft, zoals verwacht, de laatste weken tot de oogst voor veel extra kilo's gezorgd. Daarmee werd de achterstand van het begin van het groeiseizoen niet ingehaald. De gemiddelde opbrengst van de tien percelen die deelnemen aan de Boerenbusiness Gewastour is, met een spreiding van 38 tot 66 ton per hectare, het laagste in jaren.

De eerste aardappeltelers van de Gewastour zijn eind september begonnen met het rooien van hun percelen Innovator. Het gewas bleef langer vitaal dan andere jaren door de latere pootdata. De natuur houdt zich nou eenmaal niet aan een kalender, met als gevolg dat de nagroei bij een deel van de telers toch wat tegenviel. Begin oktober werd een flinke slag gemaakt met rooien en was het zelfs aan de droge kant. De laatste weken zijn compleet het tegenovergestelde en zijn maar mondjesmaat aardappelen gerooid. Zo is het laatste perceel van de Gewastour door de neerslag nog niet volledig binnen.

Op de tien percelen verspreid over Nederland zijn de afgelopen weken proefrooiingen gedaan van Innovator. Op ieder perceel is op verschillende plekken drie maal 1,5 meter gerooid om een algemeen beeld te krijgen van de kilo's. Dit is uitgevoerd vlak voor het oogstmoment op het moment dat het gewas uit de groei was.

_{*Opbrengst in tonnen kilo's per hectare. Van de bruto-opbrengsten zijn 15% afgehaald vanwege spuitsporen, etc.}

De spreiding in opbrengst tussen de percelen is groot, maar echte uitschieters van boven de 70 ton zitten er niet in. Dat is in andere jaren vaak wel het geval. Andersom zijn er ook geen zeer lage opbrengsten gemeten. Zoals verwacht komen uit de nagroei wat meer kilo's dan in andere jaren, maar valt deze aanwas onderaan de streep toch wat tegen. Die mening spreken meerdere telers uit. Vanaf week 32 is er gemiddeld 18,3 ton bijgegroeid, maar de spreiding is zeer groot tussen de percelen. Zo groeide er in Hellevoetsluis 32 ton bij. In Hank was dat zelfs 38 ton. Deze toename is te verklaren, doordat het gewas lang doorgroeide nadat het perceel op 10 juni opnieuw is gepoot na een zware aantasting van fusarium. Op andere percelen viel de nagroei tegen met nog geen 10 ton per hectare, zoals in Elst en Woldendorp.

De gemiddelde opbrengst komt uit op 49,9 ton per hectare, de laagste opbrengst van Innovator sinds de start van de Gewastour. Dat betekent dat de gemiddelde opbrengst lager ligt dan het door droogte en hitte geteisterde 2018. Belangrijk hierbij te vermelden is dat de opbrengst van 2018 wat was vertekend, doordat veel deelnemende percelen meermaals waren beregend en het veel zware klei-gronden betrof. Daardoor viel de opbrengst hoger uit dan het landelijk gemiddelde.

Pootdata bepalend met opbrengst
Uit de proefrooicijfers valt op te maken dat de percelen die de hoogste opbrengst hebben behaald ook het meeste aantal keren zijn beregend. Zo zijn de twee percelen die de hoogste opbrengst hebben gehaald (Hellevoetsluis met 66 ton en Wouw met 65,5 ton) respectievelijk drie en vier maal beregend. Dat de gemiddelde opbrengst van vaker beregende percelen hoger ligt dan minder of niet beregend, gaat niet helemaal op dit jaar. Het perceel Woldendorp bracht 40,3 ton op en Steenbergen 38 ton per hectare. Overigens had niet elk perceel zoet water tot zijn beschikking.

Belangrijker om het verschil in opbrengst te verklaren is de pootdatum. Gemiddeld werden de percelen van de Gewastour één hele maand later gepoot dan andere jaren en dat lijkt, naast het bijzondere groeiseizoen, van invloed te zijn op de opbrengst. Percelen die het vroegst zijn gepoot of beter gezegd het minst laat, behalen gemiddeld een hogere opbrengst. De percelen IJzendijke, Wouw en Voerendaal zijn begin mei gepoot en hebben een opbrengst dat boven het gemiddelde van 49,9 ton uitkomt. Ook Hellevoetsluis is kort daarna gepoot. Percelen waar de aardappelen pas in de tweede helft van mei de grond in gingen, tellen een opbrengst dat dichter bij de 40 ton per hectare ligt. Toch weerlegt het laatst gepote perceel in Hank bovenstaande bewering met zijn 45 ton per hectare.

Vlottere beginontwikkeling
Het groeiseizoen op de zandgrond lijkt dit jaar ook wat beter te zijn verlopen. Twee van de drie percelen met de hoogste opbrengst werden geteeld op zand/löss grond. Het ligt voor de hand dat de beginontwikkeling van de plant aan het begin van het seizoen, met droogte, voorspoediger verliep op de lichtere gronden dan de zwaardere gronden. Dat zorgde voor een voorsprong op lichtere gronden, die moeilijk recht te trekken was met de droogte in mei en juni.

Volgens de telers en ook uit de proefrooiingen blijkt dat de grofte van de Innovator dit jaar verschilt per perceel en van invloed is op de opbrengst. Er is een correlatie te zien met de pootdata, waarbij de later gepote percelen minder grof zijn. Wat dit seizoen ook telt, is het knolaantal. Die is gemiddeld in de Gewastour lager dan andere jaren, een gevolg van de bijzondere start van het groeiseizoen. Daarnaast melden telers meer misvormde knollen.

Laagste opbrengst in jaren
De gemiddelde opbrengst volgens de proefrooicijfers van de Gewastour van 49,9 ton per hectare, komt redelijk in de buurt van de 47,0 ton uit de CBS-oogstraming die eind vorige maand is gepubliceerd. Helemaal als je bedenkt dat hier ook de tafelaardappelopbrengst bij zit die doorgaans wat lager liggen in kilo's. De oogstraming van het CBS ligt vrijwel gelijk aan oogst 2022.

Jesse Torringa

Jesse is redacteur bij Boerenbusiness en focust zich met name op de akkerbouwsector waaronder graan en uien. Ook de kunstmestmarkt volgt hij op de voet. Daarnaast werkt Jesse op een akkerbouwbedrijf in Groningen met pootaardappelen als hoofdtak.

j.torringa@boerenbusiness.nl

© DCA Market Intelligence. Op deze marktinformatie berust auteursrecht. Het is niet toegestaan de inhoud te vermenigvuldigen, distribueren, verspreiden of tegen vergoeding beschikbaar te stellen aan derden, in welke vorm dan ook, zonder de uitdrukkelijke, schriftelijke, toestemming van DCA Market Intelligence.