Politiek

Er komt 'voorlopig' geen landbouwakkoord, zo werd afgelopen dinsdag duidelijk. Ook vanuit het kabinet werd dit blijkbaar al voorzien. In de brief van 12 juni waarin de stoppersregeling uitgebreid werd uitgelegd aan veehouders die dat overwegen (zowel piekbelasters als niet-piekbelasters), werd in het slot pijnlijk duidelijk dat voortzetters op zijn vroegst in najaar 2023 helderheid krijgen.

'Niet verrassend', valt de dag na het weglopen van LTO uit het landbouwoverleg opeens op veel plekken te horen. Alsof het vooraf wel duidelijk was dat Sjaak van der Tak zijn tas in de hoek zou smijten. Zo simpel is het niet. En Adema kan nog altijd een 'Landbouwakkoord' sluiten met de resterende partijen, al hebben die weinig te leveren.

Deze zomer kun je naar Hollandscheveld voor een toneelstuk over Boer Koekoek. Goede reden om de studie '100 jaar Boer Koekoek' uit de kast te pakken. In 2012 door mijn LEI-collega Ida Terluin geschreven voor een seminar dat prof. Dirk Strijker vanuit de Rijksuniversiteit Groningen organiseerde over plattelandspartijen, met het eeuwfeest van Hendrik Koekoek als aanleiding.

En weer werd er een weekje tijd bijgekocht ten behoeve van een Landbouwakkoord. LTO-voorzitter Sjaak van der Tak was woensdag al zo goed als opgestapt van het overleg, maar liet zich bij de deur overhalen om nog een avondje door te praten. Met maar liefst zes bewindslieden om tafel. In onze rubriek Stikstofstemming geven we op onze eigen wijze een impressie van de stikstofcrisis.

Het overleg over een Landbouwakkoord krijgt toch een vervolg, hoewel het er woensdag naar uitzag dat het zou breken. Volgens LTO Nederland is dat omdat het kabinet woensdagavond alsnog en onverwacht toezeggingen deed. 'Boven verwachting', aldus LTO.

Al acht maanden wordt er getrokken aan een zogenaamd Landbouwakkoord. Maar wat voor akkoord moet bereikt worden? Boeren hebben geen idee van wat er wordt besproken, maken zich ongerust en voelen op grond van wat er uitlekt dat er langzaamaan steeds meer wordt uitverkocht. 

Deze week kwam de speciale Aerius-calculator beschikbaar, die piekbelasters aanwijst. Heb hem meteen bekeken. In dit stuk een aantal bevindingen.

Het stikstofloket is vanochtend (12 juni) opengegaan. Op deze website kunnen boeren zien of zij piekbelaster zijn en voor welke maatregelen (verduurzamen, verplaatsen of uitkoop) zij in aanmerking komen. Het ministerie benadrukt dat de aanpak 'volledig vrijwillig' is. Nog niet alle regelingen zijn overigens rond.

LTO Nederland (boeren), het NAJK (de jonge boeren), FNLI (foodindustrie) en CBL (supermarkten) slaan de handen ineen en presteerden woensdag hun plan om verduurzaming van de voedselketen te versnellen en boeren en tuinders niet met de kosten te laten zitten. Die moeten volgens de vier koepelorganisaties in de markt worden verdiend en eerlijk in de keten worden verdeeld.

Het Landbouwakkoord dat minister Piet Adema, en op de achtergrond bijna het hele kabinet, nastreeft, begint na bijna 8 maanden inzet wel bijna mythische proporties aan te nemen. De minister zet er vrijwel alles voor opzij, want werkt er volle werkweken aan, ook als er geen officiële onderhandelingen zijn.

In tegenstelling tot Nederland staat de deur in Vlaanderen wel op een kier om te schuiven met de inzaaidatum van vanggewassen. Minister van Omgeving, Zuhal Demir geeft aan dat zij haar verantwoordelijkheid neemt dit seizoen zodra de weersomstandigheden dusdanig van invloed zijn dat tijdige inzaai onmogelijk is.

Jaap van Wenum is sinds vandaag (1 juni) de nieuwe voorzitter van de Brancheorganisatie (BO) Akkerbouw. In een gesprek met presentator Eric de Lijster gaat de opvolger van Dirk de Lugt in op de taken van de organisatie en de acties om het huidige kabinetsbeleid in het Gemeenschappelijk Landbouwbeleid (GLB) en de Nitraatrichtlijn - zoals de kalenderlandbouw - bij te sturen. 'We moeten toe naar werken op doelen in plaats van middelen.' Ook komen de onderhandelingen over een Landbouwakkoord aan bod. 'We hebben zorgen of er voldoende areaal blijft om een verdienmodel overeind te houden.'

Nog een paar weken en het moet duidelijk zijn of er wel of geen Landbouwakkoord komt. Het kabinet wil heel graag, want niet alleen minister Piet Adema laat er de nachtrust voor schieten, maar ook premier Mark Rutte onderneemt er nachtelijke dwaaltochten door Den Haag voor.

De jacht op een coalition of the willing, van organisaties en mensen die LNV-minister Piet Adema's vurig gewenste Landbouwakkoord willen tekenen, begon de laatste week toch wel wanhopige trekjes te vertonen. Zelf een nachtje doorhalen tot Hemelvaartsdag leverde vanochtend (donderdag) geen akkoord op. Na alle andere boerenorganisaties dreigen ook LTO Nederland en NAJK af te haken. En zonder LTO heeft het akkoord geen zin, constateert ook Adema zelf. In onze rubriek Stikstof Stemming geven we op onze eigen wijze een impressie van de stikstofcrisis.