Column Laurens Maartens
Mario Draghi, may the force be with you.....
Een enorme groep mensen kijkt uit naar woensdag zestien december. Filmliefhebbers kijken met spanning uit naar de première van de nieuwe Star Wars film: The Force Awakens. Maar ook de financiële markten kijken met angst en beven naar zestien december. De Federal Reserve zal dan haar rentebesluit wereldkundig maken.
Financiële markten zetten zich schrap voor het rentebesluit dat de Amerikaanse centrale bank woensdag gaat nemen. Bij de vorige bijeenkomst halverwege november werd al in de verklaring opgenomen dat de huidige bijeenkomst in het teken zou staan van de vraag of een verhoging gewenst is. Volgens financiële nieuwsdienst Reuters voorspelt inmiddels meer dan 80 procent van de economen dat er een rentezet komt.
80
procent
De verwachtingen van de markt zijn echter geen garantie dat een centrale bank daadwerkelijk in beweging komt. Dat bleek vorige week wel bij de bijeenkomst van de Europese Centrale Bank (ECB). Het pakket maatregelen dat daar werd ontvouwen bleef ver achter bij waar economen op hadden gerekend. Dat leidde vrijdag 4 december tot een daling van de Stoxx 50 met bijna 3%. Op valutamarkten zorgde de passiviteit van ECB-voorzitter Mario Draghi voor een onverwachte stijging van de euro ten opzichte van de dollar. Teleurstelling over het optreden van de Europese Centrale Bank (ECB) begin december heeft er mede toe bijgedragen dat de AEX-index de jaarwinst bijna heeft verspeelt.
Het beleid van de Federal Reserve om de rente in reactie op de kredietcrisis razendsnel te verlagen en vervolgens lang laag te houden is in verschillende opzichten heel succesvol.Tijdens de recessie verloor de Amerikaanse economie 7 miljoen banen. Sindsdien is de werkloosheid gedaald van 10 procent in 2009 tot minder dan 5 procent vorige maand. In 2010 waren er zes werkloze werknemers voor elke vacature, vandaag is dat er nog maar anderhalve werkloze.
Evenals Europa heeft ook de Federal Reserve te maken met een extreem lage inflatie. Die ligt in de Verenigde Staten op slechts 0,2 procent - ruim onder de doelstelling van 2 procent. Dat cijfer wordt echter vertekend door de scherpe daling van de olieprijs. De kerninflatie geldt in dit opzicht als een betere indicator. Deze kerninflatie, waarin prijsschommelingen van olie en voeding niet worden meegenomen, staat op 1,3 procent.
Een verhoging van de rente leidt tot een stijging van de dollar ten opzichte van andere valuta’s. Amerikaanse goederen worden dan steeds duurder in het buitenland. Recent onderzoek suggereert dat door de relatief dure Amerikaanse munt de industriële productie in november voor het eerst in drie jaar is gedaald. Het is te danken aan een bloeiende dienstensector dat de Amerikaanse economie in 2015 naar schatting toch met 2,5 procent groeit.
Het is een flinke verrassing als de Federal Reserve de renteverhoging opnieuw uitstelt. De bankiers zelf houden rekening met een stijging van de rente tot ongeveer 1,5 procent eind volgend jaar en richting 3 procent over een periode van drie jaar. Dat is een groot verschil met de obligatiemarkt, waar voor de periode tot eind 2016 slechts een stijging tot 1,5 procent wordt ingeprijsd.
Als er iemand is die hoopt dat het Amerikaanse rentebesluit geen verrassingen oplevert, is dat wel Draghi. Anderhalve week geleden was hij juist degene die de markten op het verkeerde been zette door een flinke uitbreiding van de monetaire stimuleringsmaatregelen voor zich uit te schuiven. Hierdoor is de euro in waarde gestegen.
Dat gaat ten koste van de concurrentiepositie van de Europese landen, voor wie het zo net wat moeilijker wordt om via een toenemende export de economische groei een impuls te geven. De neergaande beurzen zijn een signaal dat het vertrouwen in de Europese economie aan het wegebben is. Dat geeft neerwaartse druk op de inflatie. En juist die wil Draghi dolgraag aanzwengelen.
Draghi heeft drie december de kans laten liggen om de Europese economie een duw in de rug te geven. Hij zit woensdag met zijn billen bij elkaar in de hoop dat de Federal Reserve de hete kolen voor hem uit het vuur haalt en de euro ten opzichte van de dollar weer daalt tot onder de 1,05. Het meest waarschijnlijke scenario is dat de ECB de geldkraan in de loop van 2016 verder opendraait, terwijl de Amerikaanse centrale bank deze juist dichtsraait.
Hierdoor neemt het onderlinge renteverschil toe, zodat de dollar verder in waarde kan stijgen. Als Draghi zich ten minste in de tussentijd niet laat verleiden door de donkere kant van de kracht door nieuwe stimuleringsmaatregelen opnieuw voor zich uit te schuiven.
Draghi, may the force be with you......
Laurens Maartens
© DCA Market Intelligence. Op deze marktinformatie berust auteursrecht. Het is niet toegestaan de inhoud te vermenigvuldigen, distribueren, verspreiden of tegen vergoeding beschikbaar te stellen aan derden, in welke vorm dan ook, zonder de uitdrukkelijke, schriftelijke, toestemming van DCA Market Intelligence.
